Bir zamanlar gökyüzü masmavi, ormanlar yemyeşildi. Denizler şeffaf bir ayna gibi gökyüzünü yansıtır, rüzgâr dalların arasında özgürce dolaşırdı. Ancak bugün, doğanın çığlığını duymamak için kulaklarımızı tıkamamız gerekiyor. Çünkü artık ne denizler eski berraklığında, ne gökyüzü özgürlüğün rengi kadar temiz, ne de ormanlar bir zamanlar bize verdiği huzuru taşıyor. Anadolu’nun bereketli toprakları, nehirleri, ovaları ve dağları, insan eliyle yok ediliyor.
Yeşilin ve mavinin hüküm sürdüğü bu dünya, insanoğlunun doymak bilmez iştahına yenik düşüyor. Ağaçlar kesiliyor, toprak betonun altına gömülüyor, denizler atıklara boğuluyor. Anadolu’nun engin bozkırları, verimli toprakları ve eşsiz doğası, kalkınma adı altında tahrip ediliyor. Tüm bunlar olurken, iktidarın ve sermayenin en büyük yalanı devreye giriyor: "Gelişiyoruz!" Gelişiyoruz ama nereye? Daha çok bina yaparak mı? Daha çok otoyol döşeyerek mi? Daha çok AVM açarak mı? Eğer gelişmek, doğanın yok oluşu üzerine inşa ediliyorsa, o gelişme insanlığın sonunu hazırlayan bir tuzaktan başka bir şey değildir.
Bugün ormanları yok eden projelere "milli yatırım" adı veriliyor. Denizleri kirleten santrallere "enerji hamlesi" deniliyor. Kentlerin nefes borularına beton döken inşaatlara "büyüme" etiketi yapıştırılıyor. Ancak doğa, bu yalanlara kanmıyor. Kuruyan nehirler, mevsimi şaşıran çiçekler, artan sıcaklıklar ve ekolojik dengesi bozulan şehirler, bize gerçeği fısıldıyor: "Yıkımın tam ortasındasınız!"
Anadolu’nun binlerce yıllık doğası, tarih boyunca nice medeniyeti besledi, büyüttü. Ancak bugün bu topraklar rant uğruna kurban ediliyor. Fırat ve Dicle’nin, Munzur’un sularının ticari çıkarlar için kurutulması, Kaz Dağları’nın talan edilmesi, Toroslar’ın bağrına hançer saplanması, Anadolu’nun nasıl yok edildiğinin en büyük göstergelerinden biri.
Muhalefetin, bu yıkıma karşı daha gür bir ses çıkarması gerekirken, çoğu zaman çıkar hesapları içinde suskun kalması da ayrı bir felaket. Oysa muhalif olmak sadece siyasi bir duruş değil, aynı zamanda doğayı savunmak, mavinin ve yeşilin hakkını korumaktır. Çünkü doğa da bugün baskı altında. Ormanların yok edilmesi, denizlerin kirletilmesi ve doğanın katledilmesi, en büyük muhalefeti gerektirir.
Küçük bir sahil kasabasında bile, bir sabah kalktığınızda sahilinizin betonla kaplandığını, gökyüzünüzün griye bulandığını görebilirsiniz. İstanbul'un son yeşil alanları, Karadeniz’in vadileri, Akdeniz’in kıyıları talan ediliyor. Artık mesele, sadece bir çevre sorunu değil; yaşama hakkı meselesi.
Muhalif bir bilinçle doğayı korumak, artık lüks değil, hayatta kalmak için zorunlu bir mücadeledir. Eğer gerçekten yaşanabilir bir gelecek istiyorsak, sadece siyasi iktidarlara değil, doğayı katleden sermaye düzenine karşı da muhalefet etmeliyiz. Çünkü yarın çocuklarımız sadece beton yığınları arasında değil, Anadolu’nun kaybolan doğasını hatırlayanların hüznüyle büyümesin.
Sorumsuzluk, sadece bir hata değil, bir karakter meselesidir. Bireysel olarak başladığı yerde durmaz; zamanla dalga dalga yayılır, toplumları, kurumları, hatta tüm dünyayı etkileyen bir felakete dönüşür. İnsanlık tarihi, küçük ihmallerin büyük trajedilere yol açtığı sayısız örnekle doludur. Savaşlar, ekonomik çöküşler, çevre felaketleri ve insani krizler… Hepsinin temelinde bir şekilde sorumsuzluk yatar.
Ama sorumsuzluk her zaman büyük bir olay olarak karşımıza çıkmaz. Günlük hayatta, sıradan görünen bir ihmalle başlar. Trafikte dikkatsizce araba kullanıp bir başkasının hayatını tehlikeye atan sürücü, bir hayvanı sorumsuzca sokağa terk eden kişi, hastalanmasına rağmen doktora gitmek yerine toplum içinde dolaşıp virüs yayan birey… Bunların her biri, başkalarının hayatına zarar veren küçük ama etkili bir sorumsuzluk örneğidir.
Bir ebeveyn çocuğunu yetiştirirken sorumluluklarını yerine getirmezse, o çocuk ileride toplum içinde başkalarına zarar verebilecek bir birey hâline gelir. Bir işveren çalışanlarını güvensiz koşullarda çalıştırdığında, yalnızca onların hayatlarını değil, aynı zamanda iş dünyasının güvenilirliğini de riske atar. Bir öğrenci, eğitimini ciddiye almazsa, gelecekteki mesleğinde niteliksiz bir çalışan olur ve yaptığı hatalar başka insanların yaşamlarını olumsuz etkiler.
Sorumsuzluk, sadece bireysel bir zafiyet değil, aynı zamanda bir kültürdür. Bir kişi sorumsuz davrandığında ve bunun bir sonucu olmadığı görüldüğünde, başkaları da aynı yolu izler. Kendi çöpünü yere atan birini gören başkaları, bunu normalleştirir. İşini düzgün yapmayan bir çalışanın ceza almadığını gören meslektaşları, onlar da gevşemeye başlar. Yönetimde, eğitimde, sağlıkta, her alanda küçük ihmaller birikir ve sonunda büyük bir güvensizlik ortamı yaratır.
Çevremize baktığımızda, sorumsuzluğun en fazla zarar verdiği alanlardan biri doğadır. İnsanlar yıllardır çevreye karşı umursamaz bir tavır içindeler. Fabrikalardan denizlere atılan atıklar, bilinçsizce kesilen ormanlar, umursamazca harcanan doğal kaynaklar… Tüm bunlar, gelecek nesillerin yaşayacağı dünyayı tehlikeye atan büyük sorumsuzluk örnekleridir.
Peki, sorumsuzluk nasıl önlenir? Bunun ilk adımı farkındalıktır. İnsanlar kendi davranışlarının sonuçlarını anlamadıkça, değişim mümkün olmaz. Küçük yaşlardan itibaren sorumluluk bilinci kazandırılan bireyler, gelecekte daha duyarlı ve bilinçli hareket eder. Eğitimin her aşamasında, sorumluluğun bir zorunluluk olduğu öğretilmelidir.
Ancak bireysel farkındalık tek başına yeterli değildir. Cezasızlık, sorumsuzluğu besleyen en büyük etkenlerden biridir. Bir kişi trafik kurallarını ihlal ettiğinde, çevreyi kirlettiğinde, iş yerinde ihmalkâr davrandığında bir bedel ödemediği sürece bu davranışlar devam eder. Bu yüzden sorumsuzluğun önüne geçmek için etkin denetim mekanizmaları ve caydırıcı cezalar da gereklidir.
Son olarak, en önemli adımlardan biri de toplumsal duyarlılığı artırmaktır. İnsanlar başkalarının sorumsuz davranışlarını görmezden gelmek yerine tepki göstermeli, yanlışları dile getirmelidir. Çevresindeki birinin hatasını uyarabilen bireyler, sorumluluk bilincini yaymada önemli bir rol oynar.
Sorumsuzluk, bireysel bir zaaf gibi görünse de, uzun vadede tüm insanlığı etkileyen bir tehdittir. Küçük hataların büyük trajedilere dönüşmesine izin vermemek için her bireyin kendi payına düşen sorumluluğu alması gerekir. Aksi hâlde, bugün başkalarının ihmali yüzünden yaşadığımız sıkıntılar, yarın bizim ihmallerimizle büyüyerek devam edecektir.
Yazının DevamıHuzur… Hayatın karmaşasında en çok aradığımız, fakat çoğu zaman bulmakta zorlandığımız bir kavram. Kimileri için huzur, sadece bir anlık kaçışken, kimileri için ise bir yaşam biçimidir. Ancak bu, görünenden çok daha derin bir arayışın parçasıdır. Huzur, yalnızca sessizlikte ya da gökyüzünde bulunan bir his değil; zaman zaman içsel bir savaşın sonunda varılan bir kazanım olabilir.
Huzur, pek çok insanın hayatındaki en büyük arzularından biridir. Ancak huzuru, dış dünyada aramak, ona ulaşma çabalarımızı çoğu zaman yanlış bir yola yönlendirebilir. Huzur, sadece sakin bir ortamda bulunmak ya da keyifli bir tatil yapmakla sağlanabilecek bir şey değildir. O, insanın içsel bir derinliğine inmesi, kendi düşünceleri, duyguları ve yaşam tarzı ile barışmasıdır. Gerçek huzur, içsel bir denge ve denetim kurabilmeyi gerektirir.
Günümüz dünyasında, her an hızla değişen bir yaşam temposu, bitmek bilmeyen sorumluluklar, sosyal medyanın yarattığı kaygılar, iş hayatının stresi derken, huzuru bulmak daha da zorlaşıyor. İnsanlar, genellikle huzuru, dış koşullarda arar. “Bir tatil yapmalıyım,” “yeni bir ev almalıyım,” “başka bir işe geçmeliyim” gibi düşünceler huzuru bulma arayışını pekiştirir. Ancak bu, huzurun yalnızca geçici bir biçimi olabilir. Asıl huzur, dışsal koşullar değişse de iç dünyamızdaki dengeyi kurabildiğimizde hissedilir.
Felsefi öğretmenler ve psikologlar, huzurun içsel bir süreç olduğunu vurgularlar. Birçok Batılı felsefi akım, huzuru bireyin kendisiyle barışmasında bulur. Kendimize dürüst olmak, zaaflarımızla yüzleşmek ve kendimizi kabul etmek, içsel huzurun başlangıcını oluşturur. Bu süreç kolay değildir. Kimi zaman geçmişin acıları, geleceğin belirsizlikleri ve şimdiki zamanın gürültüsü, huzurun önündeki en büyük engellerdir. Ancak bu engelleri aşmak, kendi iç dünyamızla barış yapmayı gerektirir. İçsel çatışmalarımızı çözmeden, huzuru bulmak neredeyse imkansızdır.
Birçok insan, huzuru ararkenfarkındalık ya da meditasyon gibi yöntemleri kullanır. Bu uygulamalar, bireyin şimdiki anı daha net algılamasına, zihinsel karmaşadan kurtulmasına ve içsel huzurunu bulmasına yardımcı olabilir. Ancak bu tekniklerin yalnızca birer araç olduğunu unutmamalıyız. Asıl huzur, kendimizle barıştığımızda ve içsel olarak dengeyi sağladığımızda ortaya çıkar.
Huzuru bulma yolculuğunda, sabır büyük bir rol oynar. Huzur, bir hedef değil, bir süreçtir. Her gün biraz daha fazlasını içselleştirerek, yaşamımızda huzuru adım adım yaratabiliriz. Geceyi, gündüzün karmaşasından önce bir parça huzur bırakacak şekilde geçirmek, bu sürecin en anlamlı başlangıçlarından biridir. Öyleyse huzuru bulma çabalarımızda, her adımda daha dengeli, daha sakin ve daha huzurlu bir yaşam arayışına girmeliyiz.
Huzur bir hedef değil, bir süreçtir. Hayatın karmaşasında, yaşadığımız anın farkına vararak ve içsel dengeyi sağlayarak huzuru inşa edebiliriz. Bu süreç, zaman alabilir ama her bir adım, huzura bir adım daha yaklaşmaktır. Yaşama bir parça huzur bırakmak, belki de bu yolculukta atılan ilk adımdır.
Yazının DevamıŞubat ayı, yılın en kısa ama en dikkat çekici aylarından biridir. Takvimde 28 gün olarak yer alsa da, dört yılda bir 29 gün sürerek kendini özel kılar. Kısa süresiyle diğer aylara kıyasla daha çabuk geçip gitse de, aslında barındırdığı olaylar, hissettirdiği duygular ve doğaya kattığı değişimler bakımından oldukça yoğun bir aydır.
Şubat, kışın en sert yüzünü gösterdiği ama baharın da yavaş yavaş hissettirmeye başladığı bir geçiş dönemidir. Kar, soğuk rüzgarlar ve dondurucu hava bazı günler etkisini artırırken, bazı günlerde ise güneş yüzünü gösterir ve doğanın uyanışına küçük ipuçları sunar. Şubat, tam anlamıyla bir geçiş ayıdır. Bir yanda kışın son günleri yaşanırken, diğer yanda bahara olan özlem giderek artar.
Bu ayın bir diğer önemli özelliği ise tarihte iz bırakan olaylara ev sahipliği yapmış olmasıdır. Türkiye için 28 Şubat 1997 süreci, demokrasinin dönüm noktalarından biri olmuş, uzun yıllar hafızalardan silinmeyen bir tarih olarak anılmıştır. Aynı şekilde, dünya genelinde de birçok siyasi, ekonomik ve toplumsal olay Şubat ayında yaşanmıştır. Bu nedenle Şubat, yalnızca mevsimsel bir geçiş dönemi olmanın ötesinde, toplumsal hafızada önemli bir yer tutar.
Bununla birlikte, Şubat ayı anma ve farkındalık günleriyle de dikkat çeker. 4 Şubat Dünya Kanser Günü, 13 Şubat Dünya Radyo Günü, 14 Şubat Sevgililer Günü ve 21 Şubat Uluslararası Anadil Günü gibi önemli tarihler, toplumsal farkındalığı artıran etkinliklerin düzenlendiği günlerdir. Bu özel günler, bazen bilinçlendirme çalışmalarıyla topluma katkı sağlarken, bazen de bireylerin duygusal dünyasında önemli izler bırakır.
Şubat ayı, insan psikolojisi üzerinde de etkili olan bir aydır. Kışın rehavetini üzerinden atamayan, soğuk hava nedeniyle eve kapanan insanlar için bu ay, zaman zaman karamsarlık ve durağanlık hissi yaratabilir. Özellikle uzun süren kış geceleri ve güneş ışığının azalması, mevsimsel depresyonu artırabilir. Ancak bu ay, aynı zamanda yeni kararlar almak, bahara hazırlık yapmak ve kendini yenilemek için de bir fırsattır. Kısa olması nedeniyle insanlar Şubat ayını daha çabuk geçmiş gibi hissederler. Fakat bu kısa süre içinde hayatlarına yeni bir yön vermek isteyenler için büyük fırsatlar sunar.
Şubat’ın belki de en çok konuşulan günü 14 Şubat Sevgililer Günü’dür. Kimileri için özel ve romantik anların yaşandığı bir gün olurken, kimileri için ticari bir fırsata dönüşmüş, abartılmış bir gelenektir. Ancak gerçek şu ki, bugün insanların sevdiklerine değer verdiğini hatırlatması açısından anlamlıdır. Sadece romantik ilişkiler değil, dostluk ve aile bağlarını da pekiştiren bir gün olarak değerlendirilmesi mümkündür.
Doğa açısından bakıldığında ise Şubat, bir dönüşüm sürecinin habercisidir. Ağaçlar tomurcuklanmaya başlar, kışın gri tonları yavaş yavaş canlı renklere dönüşür. Kışın sert havası hala hissedilse de, baharın ayak sesleri gelmeye başlar. Bu yüzden Şubat, aslında yeni bir başlangıcın ilk adımlarıdır.
Şubat kısa olmasına rağmen büyük anlamlar taşıyan bir aydır. Geçmişin izlerini, bugünün gerçeklerini ve geleceğe dair umutları içinde barındırır. Tarihte önemli olaylara sahne olmuş, psikolojimiz üzerinde etkili olmuş, romantizmi ve farkındalığı ön plana çıkarmış bir aydır.
Bu yılın Şubat’ı sizin için ne ifade ediyor? Geçmişin izlerini mi taşıyor, yoksa yeni bir başlangıcın habercisi mi?
Yazının Devamıİnsan hayatında değişmez gerçeklerden biri de hastalanmaktır. Doğduğumuz andan itibaren bağışıklık sistemimiz bizi korumaya çalışır, ancak zamanla hastalıklarla karşı karşıya kalırız. Sağlıklı olduğumuzda hastalık bize uzak bir kavram gibi gelir, fakat bir gün yatağa düştüğümüzde ya da ciddi bir sağlık problemiyle karşılaştığımızda, aslında ne kadar kırılgan olduğumuzu anlarız.
Hasta olmak, yalnızca fiziksel bir sorun değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal etkileri olan bir durumdur. Bir insan hastalandığında sadece bedeni değil, ruhu da yıpranır. Günlük hayatında kendi işini görebilen, çalışan, üreten bir bireyken, bir anda yatağa mahkum olmak veya bir sağlık kuruluşunun kapısını aşındırmak, kişiye büyük bir çaresizlik hissi verebilir. Özellikle kronik hastalıklarla mücadele edenler için bu süreç, sadece fiziksel bir sıkıntıdan ibaret değildir. Sürekli ilaç kullanmak, hastane kontrollerine gitmek ve geleceğe dair endişeler taşımak, insanın ruhunu da yorabilir.
Hastalıklar sadece bireysel bir mesele değildir, aynı zamanda toplumu derinden etkileyen olaylardır. Örneğin, pandemi döneminde tüm dünya hasta olmanın bireysel bir sıkıntıdan öte, büyük bir toplumsal travmaya dönüşebileceğini deneyimledi. İnsanlar sadece kendileri için değil, sevdikleri için de endişelendi. Sağlık sistemleri zorlandı, ekonomi sarsıldı, insanların psikolojileri bozuldu. Hasta olmanın bireysel bir trajedi olduğu kadar, toplumsal bir kriz haline gelebileceği gerçeği de bu süreçte herkes tarafından görüldü.
Hasta olmak, ekonomik açıdan da ciddi sonuçlar doğurabilir. Maddi durumu iyi olmayan bir hasta için, tedavi masrafları ağır bir yük haline gelebilir. Özellikle özel hastanelerde sağlık hizmetlerinden yararlanmak, ilaç masraflarını karşılamak ya da uzun süren tedaviler için bütçe ayırmak, bazı insanlar için imkansız hale gelebilir. Sağlık hizmetlerine erişimdeki bu eşitsizlik, hasta olmanın trajedisini daha da derinleştirir.
Sağlığımızı korumak için aslında yapmamız gerekenler bellidir. Dengeli beslenmek, vücudumuzun ihtiyacı olan vitaminleri ve mineralleri almak, hazır gıdalardan uzak durmak hastalıklara karşı bizi koruyabilir. Düzenli egzersiz yapmak, hem fiziksel hem de ruhsal sağlığımız için büyük önem taşır. Stres, birçok hastalığın temel nedenlerinden biridir ve onu kontrol altına almak, sağlıklı bir yaşam için gereklidir. Uyku düzenine dikkat etmek, bağışıklık sistemimizi güçlü tutmamıza yardımcı olur. Hijyen kurallarına uymak, özellikle bulaşıcı hastalıklardan korunmanın en etkili yollarından biridir. Bütün bunların yanı sıra, düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak da erken teşhis açısından hayati önem taşır.
Ancak tüm önlemleri alsak bile bazen hastalanabiliriz. Böyle bir durumda, en önemli şey hastalığı hafife almamak ve belirtileri göz ardı etmemektir. Basit bir soğuk algınlığı bile zamanında tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Doktor tavsiyelerine uymak, bilinçsiz ilaç kullanmamak ve kulaktan dolma bilgilerle kendi kendimize tedavi yöntemleri geliştirmemek gerekir. Günümüzde internet sayesinde birçok sağlık bilgisine kolayca ulaşabiliyoruz, ancak yanlış bilgilerin de hızla yayıldığını unutmamalıyız. “Doğal yollarla iyileşme” adı altında paylaşılan bazı yöntemler, bazen hastalığı hafifletmek yerine daha da kötüleştirebilir.
Hastalık, insan hayatının kaçınılmaz bir gerçeğidir. Önemli olan, hasta olmamak için bilinçli bir yaşam sürmek ve hasta olduğumuzda da doğru adımları atabilmektir. Sağlıklı olduğumuz zamanlarda bunun kıymetini bilmek, hayatımızı daha kaliteli hale getirmek için elimizden geleni yapmak zorundayız. Çünkü sağlık, kaybedildiğinde değeri anlaşılan en büyük hazinedir. Bugün sağlıklı olmamız, yarın da öyle olacağımızın garantisi değildir. Ancak kendimize iyi bakarak, hastalıklardan mümkün olduğunca uzak durabiliriz. Sağlıklı günlerde hastalığı unutmak kolaydır ama unutmamamız gereken en önemli şey, sağlığın en büyük zenginlik olduğudur.
Yazının DevamıSaat 04:10, gecenin en derin, en sessiz saatlerinden biridir. Şehir uyurken uykusuz kalanların, düşünenlerin, dertlenenlerin saatidir. Bu saat bir anlamda yalnızlığın, geçmişe dalmanın ve sorgulamanın vaktidir.
Gece, şehrin sokaklarını terk ettiği, sessizliğin hüküm sürdüğü bir an. Kimileri çoktan uykunun derinliklerine dalmış, kimileri ise bir masa başında zamana karşı içini döküyor. Rakı bardaklarının tokuştuğu, sohbetlerin koyulaştığı, eski defterlerin yeniden açıldığı saatler… İnsan bazen kendini en çok bu anlarda bulur. Çünkü gece, gerçeği saklamaz, aksine yüzeye çıkarır.
O saatte Baban kim diye sorduklarında, "Ufuk çizgisinde ip atlayan adamdı" dersin belki. Baban, sadece bir insan değil, bir duruş, bir anı, bir mücadele olur. Hayata dair her anlamı içinde taşıyan, bazen bir pavyonda buz kovası içinde, bazen bir sofrada dostlarıyla dertleşen, bazen de yalnızlığın içinde bir sigara dumanına karışan bir siluet...
İnsan geçmişiyle yaşar. 1 Temmuz 1993… Bir otelin önünde, yarın yakılacaklarından habersiz ölüme gülümseyenler… Zaman ilerler, yıllar geçer ama bazı yaralar kapanmaz. Çünkü bazı acılar, sadece hatırlanmak için vardır. Onları unuttuğunda, bir yanın eksilir, bir tarafın kırılır. UnutMADIMAKlımda…
Tarih bazen bir fotoğraf karesinde saklıdır. 60’lar ve 70’ler… Bir meydanda, bir fabrikanın önünde, bir barikatta, bir sahnede, bir meyhanede… O yılların insanları, bugünün anlamını taşıyanlar oldu. Kimileri sokaklarda özgürlüğü haykırdı, kimileri bir rakı sofrasında dostluğu, kimileri ise pavyon masalarında aşkı aradı. Ama her biri, kendi yolunda iz bıraktı.
Hayatın içinde direniş de var, kabulleniş de. Bazen bir beyaz kedi gibi, dünyaya siyah çizgilerin arasından bakarsın. Bazen bir rakı bardağının buğusunda eski dostlarını görürsün. Bazen bir adamın merhametli bakışında kaybettiklerini hatırlarsın. Ve bazen, bir mezarlığın sessizliğinde zamanın nasıl geçtiğini anlarsın.
Bugün 11 Şubat Salı. Bir jübile öncesi antrenman gibi… Hayat, bize hep son düdüğe kadar oynayacağımızı hatırlatıyor. Yeni gün başlıyor ama bazı şeyler hiç değişmiyor.
Ve en büyük mücadele, insan kalabilmekte…
Yazının Devamı
