Düşündüm, taşındım bir de günlük yaşantımızda yeri olan, bir çok şaire, bestakare, sevenlere, sevdirenlere konu olan, yetiştirilmesi için büyük emekler verdiğimiz, evimizin, bahçemizin en güzel köşelerini ayırdığımız, çocuklarımıza adını koyduğumuz gülden bahsedeyim istedim.
Gül, güzel kokusu ve çeşitli renklerdeki çiçekleri ile, çağlardan beri insanları derinden etkilemiş ve bütün kültürlerde seçkin bir yeri olan şairlere göre bülbülün sevgilisi, gonca halinde birliği, açılmış şekliyle birliğin çokluk haline gelişini, gül bahçesi (gülşen) gül gönül açıklığını veya kirinden, pasından temizlenmiş, ilahi güzelliği yansımasına hazır hale gelmiş kalbi temsil eder.
Gül, gülgiller ailesinin Rosa cinsinden dikenli, tırmanıcı bitki türünün ortak adı. Türlerinin çoğunun ana yurdu Asya’dır. Güzel kokusu ve gösterişli çiçekleri nedeniyle hemen hemen bütün dünyada yaygın olarak yetiştirilir. Anadolu’da doğal olarak yetişen 25 kadar gül türü bulunmaktadır. Al, pembe, sarı, siyah, katmerli çeşitleri ile yaşamımızın her evresinde insanlara ilham kaynağı olmuş ve bütünleşmiştir.
“ Gül gibi çok iyi, gül gibi çok güzel”, “Gül gibi bakmak“, “Gül gibi geçinmek“, “Gül üstüne gül koklamamak“, “Gülünü seven dikenine katlanır“, Gülâbdan: gül suyu serpmek için kullanılan, ağzı emzikli, armut biçiminde kap, Gülbank: Hep bir ağızdan ve makamla yapılan dua ya da ant. Gülbeşeker: Gül çiçeği ve şeker ile yapılan macun kıvamında bir çeşit reçel, Güldeste: Antoloji, Güllaç: Nişastadan yapılan çok ince kuru yufka ve bu yufkadan hazırlanan tatlı.
Gül, insanların adlarında da yer alarak onları mutlu edebilmenin simgesi olmuş, güzelliğin, zerafetin, inceliğin ifade edilmesinde yer almıştır. Gül, Gülistan, Gülser, Gülsever, Gülgün, Gülse, Gülsen, Güler, Gülben…
“Gül ağacı değilem, her gelene eğilem“, “Gül sen gülün olayım, bahçende gülün olayım“, “Gül yanaklı, al dudaklım“, “Güller arasında seni bensiz gören olmuş“ dizeleri Türk Sanat Müziğinin unutulmaz bestelerine konu olan güfteler…
“Bahar erişti vü yıkıldı cihani nurani,
Gelin teferrüc edelim gülü gülistanı.“ Hoca Dehhani
“ Gülistanlar da yaylarsın,
Taze gülleri yıylarsın,
Yavlak zarılık eylersin,
Niçin ağlarsın, bülbül, hey?…“ Yunus Emre
Türk İslam Kültüründe gül, tasavvuf alanları anlamları dışında, peygamberimiz içinde güzel dizelerin yazılmasını vesile olmuş, sevgili peygamberimizin tenine benzetilmiştir. Bunu yunus Emre; “Gül Muhammed tenüdür.“ Mevlüd’ ün yazarı Süleyman Çelebi de, “Terlese güller olurdu her teri /Hoş direrlerdi terinden gülleri“ dizeleriyle ifade etmişdir.
Gülü divan edebiyatının şairleri şiirlerine konu edilerek her fırsatta terennüm etmişler, sevgililerine ulaşmada vasıta kılmışlardır. Divan Şiirinin ustalarından Nedim “ŞARKI“ adlı şiirini son dörtlüğünde;
Sen açıl gül gibi zar ile hezar olsun Nedim
Bend bend olsun ham-i zülfin şikar olsun Nedim
Sen salın cana yolunda haksar olsun Nedim
İydir çık naz ile seyrane kurban olduğum.
(Sen gül gibi açıl, Nedim inleyerek bülbüle dönsün. /Saçının kıvrımları düğüm düğüm bir tuzak, Nedim de bu tuzağa tutulan ay olsun. /Sen nazlı nazlı gezin, Nedim de yolunda toprak olsun./ Ey sevgili ey kurban olduğum, bayramdır, naz ile gezintiye çık.)
Gül her şeyden önce sevgidir, sevgilidir, tüm güzellikler ona yakıştırılır. Günlük hayatımızın, duygu ve düşüncelerimizin ayrılmaz bir parçası olan, baharla birlikte çeşitleriyle, güzel görünümüyle, kokusuyla içimizi ısıtan “GÜL”ü yetiştirmek, bahçelerimizi gül ağaçlarıyla donatmak, balkonlarımızın süsü haline getirmek, dikilenleri koruyup geliştirmek, yenilerini dikerek çevremizi güzelleştirmek hepimiz için vazgeçilmez bir görev olsun. Hepimizin yüzü gülsün, gönlümüz gül neşesi ile dolsun…
