Niğde Misket Elmasının genleri ABD'de yeni elma çeşitlerine aktarılacak

ABD'deki Cornell Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Awais Khan, Tübitak desteğiyle Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesinde Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi'nde konuk bilim adamı olarak 6 ay boyunca araştırma yapacak.

Misket elmasıyla ilgili araştırmalarına başlayan Khan;"Gözlemlerim sonucunda Niğde misket elmasının diğer ticari çeşitlere göre, özellikle kara leke hastalığına daha dayanıklı olduğunu gördüm. Niğde elmasındaki dayanıklılığı, melezlemelerle diğer kültür formlarına aktarmak için Amerika'da çalışmalar yapacağım" dedi. Burada elmanın hastalıklara dayanıklılığı üzerine çalıştığını söyleyen Doç. Dr. Awais Khan, kara leke ve ateş yanıklığının, dünya elma yetiştiriciliğinde en önemli hastalıklar arasında yer aldığının ve kara leke hastalığının ağaçları öldürmese de meyvelerde yüksek oranda ekonomik kayba neden olduğunun altını çizdi.

Kara leke hastalığına dayanıklı genleri tespit edip diğer elma çeşitlerine aktarmak için çalıştığını söyleyen Khan, "Niğde ve Türkiye'nin değişik yerlerinde araştırmalar yaptım. Gözlemlerim sonucunda Niğde misket elmasının diğer ticari çeşitlere göre, özellikle kara leke hastalığına daha dayanıklı olduğunu gördüm. Niğde elmasındaki dayanıklılığı, yapacağım melezlemelerle diğer kültür formlarına aktarmak için Amerika'da çalışmalar yapacağım." ifadelerini kullandı.

Kara leke hastalığına dayanıklılık sağlayan genlerin yabani elma türlerinden aktarıldığını vurgulayan Awais Khan, dayanıklı çeşitlerin elde edilmesinde misket elması gibi özellikleri üstün çeşitlerden aktarılmasının ıslah programlarında önemli avantajlar sağlayabileceğini dile getirdi. Tüketicilerin yüksek kalitede meyve aradığını da sözlerine ekledi.

"Niğde misket elması bize büyük bir şans veriyor"

Geliştirilen çeşitlerin dayanıklı ve yeme özelliklerinin çok üstün olması gerektiğine işaret eden Khan, şunları kaydetti:

"İşte tam da bu noktada Niğde misket elması bize büyük bir şans veriyor çünkü hem dayanıklılık kaynağı var hem de bahçe bitkileri özellikleri yabani gen kaynaklarına göre daha yüksek. Bu bakımdan çok kıymetli bir genetik materyal. Niğde'de 6 ay boyunca çalışmalar yapacağım. Türkiye'de yaptığım gözlemlerde, Niğde misket elmasının kara lekeye, diğer kültür elmalarına göre daha yüksek derecede dayanım gösterdiğini gözlemledim. Dayanıklı genlerini güncel kültür çeşitlerine aktarıp, yeni elma çeşitleri geliştirmeyi planlıyorum."

"Misket elması yüzyıllardır Anadolu'da başarıyla yetiştirilmiş bir çeşit"

Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Tarımsal Genetik Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Sedat Serçe de bitki ıslahında yeni çeşitler geliştirirken gen kaynaklarının üstün özelliklerinin kullanıldığını ve Niğde elmasının genetik üstünlüklerinin bulunduğunu dile getirdi. Cornell Üniversitesinde elma ıslah programını yöneten Doç. Dr. Khan'ı misafir ettiklerini ifade eden Serçe,"Hocamızın amacı, kendi ıslah programında mümkün olan en geniş genetik çeşitliliği oluşturmak. Mesela yabani elmalar genelde hastalıklara dayanıklı oluyor. Biz hastalıklara dayanıklılıkla ilgili bu özellikleri alıp, kültür çeşitlerine aktarabiliriz. Çok yabani türlerle çalıştığımızda da meyve kalitesi özelliklerinin kaybedilmesi gibi sorunlar yaşıyoruz. Oysa, Niğde elmamızda böyle bir sorunumuz yok. Belki de yüzyıllardır Anadolu'da başarıyla yetiştirilmiş bir çeşit." dedi.