Uzmanlar Açıklıyor: Şeftali İshal Yapar mı, Yoksa Tedavi Eder mi?

Günde üç veya daha fazla sayıda sıvı kıvamda dışkılama olarak tanımlanan ishal, genellikle bakteri ve parazit kaynaklı bir sağlık sorunudur. Ancak uzmanlar, bazı besin maddelerinin aşırı tüketiminin de bu rahatsızlığa davetiye çıkarabileceğini belirtiyor. Özellikle yüksek lif içeriğine sahip şeftali, çilek, elma, armut, portakal ve kivi gibi meyvelerin kontrolsüz bir şekilde yenilmesi, bazı kişilerde ishalin tetikleyicisi olabiliyor.

ŞEFTALİNİN GEÇMİŞİ VE BESİN DEĞERİ

Yaz mevsiminin gözde meyvelerinden biri olan şeftali, hoş aromasıyla sofralarımızı süslerken, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu vitaminleri de bünyesinde barındırıyor. Bağışıklık sistemini güçlendiren ve bağırsak sağlığını destekleyen bu meyvenin kökenleri, Scientific Reports dergisinde 2015 yılında yayımlanan bir çalışmaya göre yaklaşık 8 bin yıl öncesine, Çin topraklarına uzanıyor. İnsanlık tarihi kadar eski bir geçmişe sahip olan şeftali, yüzyıllardır tüketilmeye devam ediyor. İshal konusunda merak edilen önemli noktalardan biri ise bu lezzetli meyvenin ishale neden olup olmadığı.

ŞEFTALİ TÜKETİMİ VE İSHAL İLİŞKİSİ

Uzmanlar, normal miktarlarda tüketildiğinde veya kişide şeftaliye karşı herhangi bir gıda intoleransı ya da alerji bulunmadığı takdirde, şeftalinin ishal yapıcı bir özelliğinin olmadığını vurguluyor. Hatta bazı durumlarda şeftali tüketiminin ishale iyi gelebileceği belirtiliyor. İshal sorunu yaşayan bireylere, şeftali, erik, armut, elma, kayısı, kavun, elma püresi, muz ve avokado gibi besinlerin tüketilmesi sıklıkla öneriliyor. Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi'nin 2004 yılı Güz sayısında yayımlanan "Türk Halk İnançlarında Ve Halk Hekimliği Uygulamalarında Meyve" başlıklı çalışmada da kiraz, kuşburnu ve şeftali, halk hekimliğinde ishali kesen meyveler arasında sıralanıyor.

AŞIRI TÜKETİM VE ALERJİ DURUMUNDA ŞEFTALİ İSHALE NEDEN OLABİLİR

Ancak şeftalinin aşırı miktarda tüketilmesi, kişide şeftali alerjisi bulunması veya irritabl bağırsak sendromu (İBS) rahatsızlığı olması durumunda, bu meyve ishal sorununa yol açabiliyor. İrritabl Bağırsak Sendromu, karın ağrısı, gaz, şişkinlik ve ishal gibi belirtilerle kendini gösteren bir gastrointestinal sistem rahatsızlığıdır.

FODMAP İÇERİĞİ VE İBS ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

FODMAP'ler (fermente edilebilir oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve polioller), birçok besinde doğal olarak bulunan karbonhidrat türleridir. European Journal of Gastroenterology & Hepatology dergisinde 2010 yılında yayımlanan bir araştırma, şeftali, mango, erik ve karpuz gibi FODMAP içeriği yüksek besinlerin, İBS semptomlarını tetikleyebileceğini ortaya koyuyor. Harvard Health'in "Beslenmenizde ishale neden olan bir şey mi var?" başlıklı makalesinde de şeftali, armut, kiraz ve elma gibi meyvelerde doğal olarak bulunan fruktozun yüksek miktarda alınmasının, FODMAP'ler, süt ürünleri, gluten içeren gıdalar, kızarmış ve yağlı yiyecekler, baharatlı besinler ve kafeinle birlikte ishali tetikleyebileceği belirtiliyor.

ŞEFTALİ ALERJİSİ VE İSHAL BELİRTİLERİ

Şeftali, farklı protein türlerinden oluşur ve bu durum bazı kişilerde şiddetli alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Şeftaliye karşı alerjisi olan bireylerde de ishal görülebilir. Japanese Journal of Allergology dergisinde 2009 yılında yayımlanan bir vaka çalışmasında, şeftali yedikten sonra ağızda kaşıntı, burun akıntısı, kurdeşen, mide bulantısı, karın ağrısı ve ishal gibi semptomlar yaşayan 30 yaşındaki bir kadın örneği yer alıyor. Şeftali alerjisinin temel tedavisi ise şeftaliden uzak durmak ve antihistaminik ilaçlar kullanmak olarak belirtiliyor.