Menengiç Nedir? Menengiç Faydaları Nelerdir? Nasıl Tüketilir?

Menengiç nedir, faydaları, nasıl tüketilir, menengiç kahvesi faydaları, zararları ve menengiç hakkında merak ettiğiniz her şeye buradan ulaşabilirsiniz.
Anacardiaceae ailesine ait bir ağaç türü olan menengiçin ana vatanı Akdeniz ve Orta Doğu'dur. Menengiç bitkisi en çok bu coğrafyada yetişir. Yoğun olarak çalılıklarda büyüyen bitki, çam ormanlarında ve yamaçlarda da yetişebilir. "Menengiç nerede yetişir?" sorusu bu şekilde yanıtlanabilir. Latince Pistacia terebinthus olarak adlandırılan menengiçin diğer adları bıttım, melengiç, çıtmık, yaban fıstığı ve çitlembiktir.
Menengiç ağacı ortalama 4 ila 10 metre boyuna erişebilen, meyveleri ve tohumları kullanılan bir bitki türüdür. Gri ve kahverengi renkte bir gövdeye, yemyeşil yapraklara ve salkım şeklinde kırmızı çiçeklere sahip olan bitki genellikle ilkbahar aylarında açar. Bitkinin çiçekleri zamanla olgunlaşarak meyveye dönüşür. Bu meyveler ham hâliyle tüketilmez ancak geleneksel tıpta ve ticari amaçla kullanılır. 
Menengiç ağacının tohumlarından menengiç yağı ve menengiç kahvesi üretilebilir. Ağacın gövdesinde ve dallarında bulunan reçine de geleneksel tedavi yöntemlerinde kendine yer bulur. Bunun yanı sıra vernik yapımında kullanılır. Terebinth reçinesi, boya ve parfümeri gibi alanlarda da kullanılan maddeler arasında yer alır.  
Menengiç bitkisinin meyveleri organik besinler açısından oldukça zengindir. 100 gram menengiç meyvesi yaklaşık 20,8 g protein, 51,6 g yağ, 16,4 g karbonhidrat, 2 gram ham lif, A, B, C ve E vitaminleri içerir. Bunun yanında yüksek miktarda linoleik asit gibi doymamış yağ asitleri, selenyum ve demir gibi bazı mineral maddeler, biyoaktif bileşenler açısından oldukça zengin bir ağaç meyvesidir. Menengiç antiinflamatuar ve antimikrobiyal özelliklerinden dolayı eski dönemlerden beri geleneksel tıpta kullanılır.

Menengiçin Faydaları Nelerdir?
Menengiçin birtakım faydaları ve zararları bulunabilir. Özellikle astım ve öksürük gibi sağlık sorunlarına, üst solunum yollarına fayda sağlayan menengiçin tohumu ve yağı da oldukça faydalıdır. 
Eski dönemlerden beri kullanılan menengiçin bazı faydaları şu şekilde sıralanabilir:

İdrar yolu enfeksiyonlarına karşı savaşır.
Antioksidan özelliğiyle bağışıklık sistemini güçlendirir ve vücudu çeşitli hastalıklara karşı koruyabilir.
Antiinflamatuar etkileriyle iltihaplı hastalıklarda görülen semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir.
Romatizmal ağrılara ve kum sorunlarına iyi gelebilir.
Ödem atıcı etkiye sahiptir.
Sindirim sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Egzama gibi cilt sorunlarına iyi gelebilir.
Ciltte görülen yaşlanma etkilerini yavaşlatabilir.
İçeriğinde yer alan yüksek orandaki doymamış yağ asitleri ve diyet lifi kandaki kolesterol seviyesinin dengelenmesine katkı sunar.
Koroner kalp hastalığı üzerinde olumlu etkileri olabilir.
Menengiç bitkisinden elde edilen yağ özellikle saç ve cilt bakımında sıkça kullanılır. Bitkisel yağlardan biri olan menengiç yağı birçok faydalı bileşen içerir.
Menengiç yağının bazı faydaları şu şekilde sıralanabilir:

Menengiç yağı, yüksek oranda antioksidan özelliği olan fenolik bileşikler içerir. Bu bileşikler sayesinde serbest radikaller nötralize olur. Böylece hücreler oksidatif stresten korunabilir.
Antiinflamatuar bileşenler içeren yağ, artrit gibi inflamatuar hastalıkların tedavisinde olumlu sonuçlar alınmasına yardımcı olabilir.
Menengiç yağı yüksek oranda oleik asit içerir. Bu da halk arasında kötü kolesterol olarak bilinen LDL'nin düşmesine ve kalp sağlığının konunmasına destek olur.
Cildin nem dengesini korumaya ve yaşlanma belirtilerini azaltmaya fayda sağlayabilir.
C vitamini içeriğiyle bağışıklık sistemininin güçlenmesini destekleyebilir.
Menengiçten elde edilen esansiyel yağdan üretilen bıttım sabunu, saç dökülmesini ve kepeği azaltabilir.
Menengiç tohumunun faydaları da oldukça fazladır. Geleneksel tıpta ülser, egzama, romatizma, ishal, sarılık, boğaz enfeksiyonları, öksürük, astım, bronşit, diyabet, mide ağrısı, yara ve yanıkların tedavisi için menengiçin tohumlarından faydalanılır.

Menengiç Nasıl Tüketilir?
Menengiçin otu, meyvesi ve tohumu ayrı ayrı tüketilebilir. Bu bitki; ekmek ve hamur işi yapımında, salatalarda, helvalarda, börek ve sarmada, pilav ve kömbe gibi çeşitli yiyeceklerin hazırlık aşamasında kullanılabilir.

Türkiye'de özellikle Akdeniz bölgesinde menengiç bitkisi filizleri, mercanköşk ve kekik toplanır; toplanan bitkiler temizlenip yıkanır. Otlar ince ince doğranır ve birbirleriyle karıştırılır. Biraz tuz ilavesinin ardından bir kavanoza doldurulan otların üzeri limon dilimleriyle kaplanır. Bu şişelenmiş gıda oda sıcaklığında bir yıl boyunca bozulmadan saklanabilir. 
Daha önce toplanıp kurutulmuş olan menengiç otu, soğan ve sarımsakla kavrularak öğün olarak tüketilebilir. 
Eylül ve ekim aylarında toplanan yarı olgun menengiç meyvesi hayvan yemi olarak kullanılır. 
Koyu yeşil renkte olan olgunlaşmış meyveler ezilerek hamur hâline getirilir ve buzdolabında uzun süre saklanabilir. Kahvaltılarda ekmeğe sürülerek tüketilebileceği gibi yağı çıkartılarak yemeklik yağ da elde edilebilir.
Taze menengiçin ezilmesinin ardından sıcak su ve balla karıştırılarak menengiç özü şurubu hazırlanabilir.
Menengiç ağacının kalın dallarında bulunan reçine sakız olarak çiğnenebilir ya da yaralara sarılabilir.
Menengiç Bitkisinin Yan Etkileri Nelerdir?
Menengiç bitkisi genellikle faydalarıyla bilinse de pek çok farklı gıdada olduğu gibi tüketiminde aşırıya kaçmak birtakım sağlık sorunlarına yol açabilir. Bitkinin tüketimi bazı kişiler için riskli de olabilir.
Menengiç bitkisinin bazı yan etkilerini şöyle örnekleyebiliriz:

Bazı bireylerde menengiç tükettikten sonra baş ağrısı, mide bulantısı veya hazımsızlık gibi semptomlar görülebilir.
Kan şekerini etkileyebilir.
Menengiç yağı özellikle hassas bir cilde sahip olan kişilerin cildinde tahrişe neden olabilir.
Bitki düzenli olarak kullanılan bazı ilaçlarla etkileşime girebilir. 
Düzenli olarak kullanılan bir ilaç varsa menengiçi veya kahvesini yüksek oranda tüketenlerde ilaç etkileşimi olabilir. 
Herhangi bir sağlık sorunu bulunan ya da düzenli ilaç kullanan bireylerin menengiç bitkisini doktorun bilgisi dâhilinde tüketmesi önerilir. Ayrıca bitkinin etkileri üzerine yeterli çalışma bulunmadığı için hamilelerin ve emziren annelerin menengiç tüketmeden önce mutlaka doktora danışmaları gerekir.

Menengiç Kahvesi Nedir?
Menengiç kahvesi yüzyıllardır Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaygın olarak tüketilir. Coğrafi işaret almış bir ürün olan Gaziantep Menengiç Kahvesi, karamele benzer kokusuyla ve çam lezzetiyle pek çok kişi tarafından severek tüketilen bir kahve türüdür. 
Kahvenin hazırlık aşamasında öncelikle olgunlaştıkça renkleri koyu yeşile dönen menengiç meyveleri toplanıp yıkanır. Toplanan meyveler birkaç gün boyunca güneşin altında kurumaya bırakılır. Kuruyan meyveler kavrulur; ardından ezilerek macun hâline getirilir. 
Menengiç kahvesi hazırlarken en önemli adımlarından biri kavurma aşamasıdır. Bu adımda aminler ve karboniller arasında oluşan reaksiyon uçucu bileşikleri açığa çıkarır ve kahvenin karakteristik aroması bu aşamada ortaya çıkar. Bu şekilde elde edilen kahve, Türk kahvesi gibi su veya sütle pişirilebilir. Hazırlanan kahve isteğe göre şekerle de tatlandırılabilir.

Menengiç Kahvesi Zayıflatır mı?
Menengiç kahvesi tek başına zayıflamayı sağlayabilecek bir ürün değildir. Ancak kilo kaybını destekleyen bazı özellikleri bulunur.
Bunları şöyle sıralayabiliriz:

Bu kahve sindirim sistemi üzerinde oldukça etkilidir. Bağırsakları çalıştırarak kabızlığın önlenmesine yardımcı olur. Ayrıca toksinlerin vücuttan atılmasına da katkı sağlayabilir.
Geç sindirilen bir ürün olduğundan kişide uzun süre tokluk hissi yaratabilir. Böylece sık sık acıkmanın ve kalori alımının önüne geçilmesine yardımcı olabilir.
Ödem atıcı etkisi bulunan menengiç kahvesi, vücutta tutulan fazla suyun atılmasını sağlayarak zayıflamaya katkıda bulunur.
Menengiç kahvesinin her besinde olduğu gibi fazla tüketilmemesi, günde iki fincanın üzerinde içilmemesi önerilir. Yağlı bir kahve olduğundan fazla tüketiminde zayıflatmanın aksine kilo alımına yol açabilir.

Menengiç Kahvesinin Faydaları ve Zararları Nelerdir?
Menengiç kahvesi lezzetlidir ve yeterli miktarda tüketildiğinde zararsız bir içecektir. Ancak yine de bazı bireylerde tüketim sonrası olumsuz etkiler meydana gelebilir.
Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

Hassas ve alerjisi olan bireylerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
Aşırı tüketiminde metal zehirlenmelerine yol açabilir.
Anksiyete gibi sorunlara sebebiyet verebilir.
Uyku problemlerine neden olabilir.
Hâlsizlik ve baş ağrısı gibi semptomlar görülebilir.
Menengiç kahvesinin faydaları da şöyle açıklanabilir:

Kolesterolü dengelemeye yardımcıdır.
Balgam söktürücü özelliğe sahiptir.
Uzun süreli enerji sağlar.
Egzama gibi cilt problemlerine iyi gelebilir.
İdrar söktürücü özelliği sayesinde böbrek sağlığı üzerinde olumlu bir etkisi vardır.
Bıttım Sabunu Nedir? Faydaları Nelerdir?
Menengiç besin olarak tüketilmesinin yanı sıra sabun yapımında da yaygın olarak kullanılan bir bitkidir. Bıttım sabunu organik yağlarla hazırlanan ve içeriğinde menengiç meyvesi de bulunan bir sabundur. 
Menengiç meyvesinin kabuğundan elde edilen ve bıttım yağı olarak bilinen yağ; omega 9 asitleri içerir. Bu asitler cilt ve saç sağlığı için oldukça faydalıdır. İçeriğindeki E vitamini, antioksidanlar ve antimikrobiyal özellikleri sayesinde saf bir temizlik sağlar. 
Bıttım sabununun bazı faydaları şu şekilde sıralanabilir:

Cildi canlandırıcı etkisi bulunur ve ciltte parlaklık sağlar.
Sedef hastalığı semptomlarını hafifletebilir.
Cilt lekelerini azaltabilir.
Kaşıntı ve kızarıklık gibi problemlere karşı yatıştırıcı etki gösterir.
Bacaklarda oluşan varis semptomlarını hafifletebilir.
Saçın uzamasını destekler.
Ciltte peeling etkisi yaparak gözeneklerin temizlenmesine yardımcı olur.
Mantar ve enfeksiyonlara karşı faydalıdır.
Bıttım sabunu doğal bir içeriğe sahip olduğundan güvenilirdir. Ancak hassas bir cilde sahip bireylerin herhangi bir yan etkiyle karşılaşmamak için dikkatli kullanmaları faydalı olabilir. Sabunu kullandıktan sonra ciltte kızarıklık ya da kaşıntı gibi belirtiler görülürse ürünün kullanımına son verilmesi gerekir.