Yeni nesil yazmakta zorlanıyor

Çocuklarda yazı yazma güçlüğü giderek daha görünür hale geliyor. Uzmanlara göre bu durumun arkasında yalnızca bireysel faktörler değil, teknolojik alışkanlıklar ve eğitim sistemindeki yapısal değişiklikler de bulunuyor. Prof. Dr. Ercan Yılmaz, çocukların yazı yazmakta zorlanmasının temel nedenlerinden birinin küçük yaşlardan itibaren ekran karşısında geçirilen süre olduğunu belirterek, “Mavi ekranlar çocuklarda yazı yazması için gerekli olan el ve kol becerisinin gelişmesini engelliyor” sözleriyle dikkat çekiyor.

EKRAN VE TEST SİSTEMİ ETKİSİ

Prof. Dr. Yılmaz, yazı yazmanın fiziksel, duyusal ve zihinsel bir süreç olduğunun altını çizerek, ekran alışkanlığının giderek erken yaşlara indiğini hatırlatıyor. “Bu mavi ekranlar çocuklarda devamlı orayla haşır neşir olduğundan dolayı yazı yazması için gerekli olan el, kol becerisi gelişmiyor. Bunlara ince motor becerisi diyoruz. İnce motor gelişmeyince zamanla yazı yazmak zorlaşıyor ve bu da yazı bozukluğuna sebep oluyor” diyor.

Eğitim sistemindeki çoktan seçmeli test ağırlığı da yazı yazmayı geri plana itiyor. Yılmaz, “Derslerde soru çözme üzerine kurulu bir süreç olduğu için çocuklar işaretlemeye alışıyor, yazmaya değil. Bu da zamanla yazı yazma isteksizliğini artırıyor” diye konuşuyor.

SOSYAL MEDYA, DİKKAT SÜRESİ VE DOKÜMAN YÜKÜ

Sosyal medya ve kısa mesaj kültürünün de yazıyı geri plana ittiğini söyleyen Yılmaz, “Kısa mesajlar, emojiler, görseller, fiziksel olarak yazı yazmayı çocuklar için daha eziyetli hale getirebilir” ifadelerini kullanıyor. Dikkat ve konsantrasyon bozukluğundaki artış da tabloyu ağırlaştırıyor.

Pandemi sonrası dikkat süresinin kısaldığına dikkat çeken Yılmaz, okullarda dikkat ve konsantrasyon bozukluğu yaşayan çocukların oranının yüzde 11’e çıktığını vurguluyor.

Bir diğer etken ise eğitim materyali yoğunluğu. Yılmaz, “Yardımcı kitaplar, testler, fotokopiler ve akıllı defterler arasında çocukların yazı yazmaya fırsat bulamadığını” belirtiyor.

“YAZI YAZMAK BEYNİ GELİŞTİREN STRATEJİK BİR EYLEMDİR”

Yazının öğrenme süreçlerindeki önemine dikkat çeken Yılmaz, “Öğrenme dediğimiz şey beyinde meydana gelen kimyasal değişimdir. Çocuk yazı yazarsa hem beyni daha iyi gelişiyor hem de öğrenmenin niteliği artıyor” diyor.

Yılmaz’a göre yazı yazmak, hatırlamayı artırdığı gibi akademik başarıya da doğrudan katkı sağlıyor:

“Çocuk yazarken kendi kelimelerini ve cümlelerini kurar. Yeni bilgiyi eski bilgilerle ilişkilendirir. Bu da anlamlı ve derin öğrenmeyi sağlar. Aynı zamanda yazı yazmak stratejik bir olaydır. Derste not alan çocuk hem aktif olur hem de bilgiyi kendi ifadesiyle yazdığı için öğrenmesi güçlenir.”

Akıllı telefon ve tabletlerle gelen sesli mesaj kolaylığının da çocuklarda yazıdan uzaklaştırıcı bir etki yarattığını belirten Yılmaz, “Bu kayıt altına alma kolaylığı zamanla yazı yazmaya karşı isteksizliğe yol açabilir” diyerek uyarıyor.