Kesilen cezalar tahsil edildi mi?

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın kestiği idari para cezalarının tahsilatında sorun yaşandığı ortaya çıktı. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer Sayıştay’ın Eylül 2023 tarihinde yayınladığı 2022 yılı denetim raporunda, bu bağlamda 2022 yılında muhtelif kanunlar kapsamında verilen idari para cezası tutarı, idarenin elektronik bilgi sisteminde yer alan kayıtlara göre 100.311.798,64 TL iken, tahsil edilen tutar sadece 29.804.216,23 TL’dir. Buna göre 70.507.582,41 TL tutarında, tahsil edilemeyip vergi dairelerine bildirilen idari para cezalarından oluşan kamu alacağı söz konusu olduğu görülüyor.” dedi.

CEZA VAR, TAHSİLAT AZAMİ

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “İdari para cezaları bir caydırıcılık ve sonuç uygulamasıdır. Eğer tahsil edilmeyecekse ceza kesmek yerine başka yaptırımlara yönelmek gerekir. Süreçte cezalar için yargı itirazları da olabilir. Bu durumda farklı dönemlerde caydırıcılık adına kamuoyuna yansıtılan idari para cezalarında gecikme olabilir ancak süreç uzaması anlaşılır bir durum değildir. Piyasa gözetim ve denetimi sağlayan bakanlık bu bağlamda bakanlık sayfasında ceza uygulamalarına yer verse de tahsilatta başarı sağlamadığı için verdiği cezaların uygulamada sınırlı kaldığı görülmektedir” dedi. 

Gürer, “Bakanlık tarafından ilgili mevzuat kapsamında uygunsuz olduğu tespit edilen ürünlere ilişkin mevzuat ile belirlenen süreçlerin olduğu tespit edilen ürünlere ilişkin duyuru metnine raporda yer verilmiştir. Uygunsuz olduğu tespit edilen ürünlerden ellerinde bulunanların, ürünün iktisadi işletmecisine başvurması gerektiği de belirtilmektedir. Bu süreçte Bakanlık tarafından ilgili mevzuat kapsamında uygunsuz olduğu tespit edilen ürünlere ilişkin mevzuat ile belirlenen süreçler, ceza gerekçesi ve ceza verilen kamuoyuna açıklanması da bir caydırıcılık sağlayabilir.” dedi.

SAYIŞTAY DİKKAT ÇEKTİ 

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Sayıştay tarafından sanayi ürünlerinin piyasa gözetimi ve denetimi, metroloji ve standardizasyon hizmetleri, ölçü aletleri ve sanayi sicil işlemleri kapsamında Bakanlık il müdürlükleri tarafından uygulanan idari para cezalarına ait tahakkuk kayıtlarının yapılmadığı tespit edildiğine yer vermiştir. Ceza var, uygulama sağlanmıyorsa ceza varlığı amaca hizmet etmez. Bu cezaları ödemeyen kimlerdir? Cezaların içeriği nedir? Bu durumda farklı dönemlerde kamuoyuna yansıyan kartel vb. nedenle açıklanan cezalar sözde mi kalmaktadır? Bir yerde oluşan tepkiler için cezalar açıklanıp, tahsilat neden yapılmamaktadır?” diye sordu.

Gürer, “Bakanlığın muhtelif kanunlar gereğince itiraz süresinin kararın tefhim veya tebliğinden itibaren 15 gündür.  Bu süre içerisinde sulh ceza mahkemesine başvurulmaması halinde idari yaptırım kararı kesinleşmektedir. Ödeme süresi ise ilgililere tebliğden itibaren 1 ay olarak belirlenmiştir. Bu durumda tahsilatlar neden sağlanamamıştır? Süresi aylarca geçmiş olan cezaların uygulamaya alınmaması bu bağlamda itirazlardan mı yoksa cezanın yazılışına yönelik eksikliklerden mi kaynaklanmaktadır?” diye sordu

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2022 Yılı Sayıştay raporunda yapılan incelemelerde, Bakanlık İl Müdürlükleri tarafından uygulanan idari para cezalarına ilişkin tahakkuk kayıtlarının büyük oranda yapılmadığının ifade edildiğine dikkat çekti. Gürer, “2022 yılında muhtelif kanunlar kapsamında verilen idari para cezası tutarı, idarenin elektronik bilgi sisteminde yer alan kayıtlara göre 100.311.798,64 TL iken, tahsil edilen tutar sadece 29.804.216,23 TL’dir. Buna göre 70.507.582,41 TL tutarında, tahsil edilemeyip vergi dairelerine bildirilen idari para cezalarından oluşan kamu alacağı söz konusu olduğu görülüyor. ‘Gelirlerden Alacaklar’ hesabının borcuna yapılan kayıt tutarı ise 251.640,27 TL’dir.  Piyasa gözetimi ve denetimi kapsamındaki idari para cezalarının tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yerine getirilmesini gerektiği raporda yer almaktadır. Geçen sürede tahsilatlar yapılmış mıdır? 2023 yılında da sorun devam etmiş midir? Açıklanmalıdır.” dedi.

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Ceza, işinde hata yapana uygulanan bir durumdur. Yasa dışılığa ceza kesilmektedir. Bu durumda cezada keyfilik düşünülemez. Yanlış, eksik, hatalı davranan saptandığında kanunlar uygulanıp cezası verilerek gerekli tahsilat sağlanamadığında da benzer sorunlar tekrarlar. Cezanın gerekçesi, nedeni ve neden tahsilatın sağlanamadığı kamuoyu ile paylaşılmalıdır. Yasal bir sorun varsa o da kanunla düzenlenmelidir.” diye konuştu.