Hindistan-Pakistan Savaşı neden uzuyor ve nasıl biter?

Güney Asya coğrafyasında yeniden alevlenen huzursuzluk, nükleer kapasiteye sahip iki komşu ülke olan Hindistan ve Pakistan arasındaki gerginliği tehlikeli bir boyuta taşıyor. Uluslararası arenada derin kaygılara yol açan bu durum, Pakistan'ın yaptığı çarpıcı açıklamalarla daha da belirginleşti. Pakistan, Hindistan'ın gerçekleştirdiği iddia edilen saldırılarda üzücü bir şekilde 26 vatandaşının yaşamını yitirdiğini ve 46 kişinin de yaralandığını duyurdu. Aynı zamanda Pakistan ordusu, beş Hint savaş uçağını düşürdüklerini öne sürdü. Bu iddialara karşı Hindistan ise misilleme olarak 9 farklı noktayı hedef aldıklarını bildirdi. Bu kritik gelişmelerin ardından, küresel kamuoyunda "Hindistan ve Pakistan neden karşı karşıya geliyor?" ve "Keşmir Problemi'nin kökenleri nelerdir?" gibi sorular yoğun bir şekilde merak konusu olmaya başladı.

HİNDİSTAN VE PAKİSTAN'IN MÜCADELESİNİN DERİN KÖKLERİ

Hindistan ve Pakistan arasındaki uzun soluklu anlaşmazlık, zaman zaman şiddetli sınır olaylarına ve diplomatik açmazlara dönüşerek dünya siyasetinin önemli gündem maddelerinden biri olmayı sürdürüyor. Her iki ülkenin de atom silahlarına sahip olması, bu gerginliği yalnızca bölgesel bir sorun olmaktan çıkarıp, küresel barış ve güvenlik için ciddi bir tehdit haline getiriyor. Bu iki ülkenin birbirlerine yönelik tarihsel ve siyasi travmaları, yüzeydeki olayların çok daha ötesine uzanan derin bir geçmişe sahip.

1947 senesinde Hindistan'ın Britanya İmparatorluğu'nun boyunduruğundan kurtularak bağımsızlığını ilan etmesi ve eş zamanlı olarak Pakistan'ın ayrı bir İslam devleti olarak doğuşu, iki ülke arasındaki ilk büyük ayrılığı tetikledi. O tarihten günümüze dek özellikle stratejik öneme sahip Keşmir bölgesi üzerindeki egemenlik iddiaları, Hindistan ve Pakistan arasında üç büyük çaplı savaşa ve sayısız irili ufaklı çatışmaya neden oldu. Karşılıklı olarak birbirlerini terörizme destek vermekle itham eden tarafların diplomatik ilişkileri sık sık askıya alınırken, sınır ötesi askeri harekatlar daima bir seçenek olarak masada duruyor.

KEŞMİR ÇIKMAZI: ON YILLARDIR SÜREN BİR İHTİLAF

Keşmir sorunu, Hindistan ve Pakistan arasındaki devam eden sürtüşmelerin tam kalbinde yer alıyor. 1947'deki toprak paylaşımının ardından Keşmir bölgesinin geleceği belirsizliğini korudu. Nüfusunun büyük çoğunluğu Müslüman olan bu stratejik bölge, o dönemde Hindu bir yönetici tarafından idare ediliyordu. Keşmir'in Hindistan'a ilhak edilmesi, Pakistan tarafından hiçbir zaman kabul görmedi ve bu durum, ilk Keşmir Savaşı'nın kıvılcımını çaktı.

İlerleyen zamanlarda Birleşmiş Milletler devreye girerek bölge halkının kendi kaderini tayin etmesi için referandum önerisinde bulunsa da, bu plan hayata geçirilemedi. Günümüzde Keşmir, fiili olarak Hindistan, Pakistan ve Çin arasında bölünmüş bir vaziyette bulunuyor. Hindistan, bölgenin Jammu ve Keşmir eyaletleri üzerinde tartışmasız hakimiyet iddiasını sürdürürken, Pakistan ise Azad Keşmir ve Gilgit-Baltistan bölgelerini kendi kontrolü altında tutuyor.

Bu parçalanmış yapı, bölge sakinleri arasında kimlik karmaşasına ve ciddi güvenlik sorunlarına yol açıyor. Dahası, Hindistan'ın 2019 senesinde Jammu ve Keşmir'in özel statüsünü yürürlükten kaldırması, hem bölge halkında hem de Pakistan'da büyük bir infiale neden oldu. Keşmir'de zaman zaman meydana gelen insan hakları ihlalleri, uygulanan sokağa çıkma yasakları ve basına yönelik kısıtlamalar da uluslararası toplumun dikkatini çekmeye devam ediyor. Keşmir meselesi, yalnızca iki ülke arasında siyasi bir çekişme olmanın ötesinde, milyonlarca insanın günlük yaşamını doğrudan etkileyen derin bir insani kriz niteliği taşıyor.