Göz Sağlığında Önemli Bir Konu: Katarakt

Katarakt, gözdeki şeffaf merceğin zamanla bulanıklaşması sonucu, ışığın retinaya daha az ulaşmasına ve görme kalitesinin düşmesine neden olur. Bu durum, kişinin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir ve tek tedavi yöntemi ameliyattır.

Katarakt Nedir?

Katarakt, genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan bir göz rahatsızlığıdır. Göz merceği, gözümüze yansıyan ışığı kırarak net bir görüntü oluşturur. Ancak yıllar geçtikçe bu mercek şeffaflığını yitirerek bulanık bir hale gelir. Bu da ışığın retina üzerine daha az düşmesine ve görmenin azalmasına yol açar. Katarakt yavaş yavaş ilerlediği için pek çok kişi görmesinde ortaya çıkan bu olumsuz gidişatın farkına varamaz. Katarakt hastalığı, göz merceğindeki bulanıklığın ilerlemesiyle renklerin doygunluğunu kaybetmesine ve görmenin bulanıklaşmasına neden olur.

Katarakt Belirtileri Nelerdir?

Katarakt hastalığında genellikle ağrı yaşanmaz, ancak görme güçlüğü belirgin bir belirtidir. Katarakt belirtileri şunlardır:

• Geceleri görmekte zorlanmak
• Kitap okurken daha fazla ışığa ihtiyaç duymak
• Işığa karşı hassasiyet
• Bulanık veya loş görmek
• Işık kaynaklarının etrafında haleler görmek
• Görme derecesinde değişmeler veya ani miyop gelişmesi
• Çift görme
• Renklerin parlaklığını kaybetmesi
• İleri aşamalarda göz merceğindeki bulanıklığın dışarıdan fark edilebilir hale gelmesi

Katarakt Kimlerde Görülür?

Yaşa bağlı katarakt genellikle 55-60 yaş civarında anlaşılır. Katarakt gelişimi 40’lı yaşlarda başlar ancak belirtiler genellikle 60’lı yaşlarda fark edilir. Yaş ilerledikçe katarakt görülme ihtimali artar ve 80 yaşını aşan insanların yaklaşık yarısında katarakt sorunu yaşanır. Ayrıca bebekler de kataraktlı doğabilir ve travma veya sistemik hastalıklar sonucu erken yaşlarda katarakt gelişebilir.

Kataraktın Nedenleri

Kataraktın ana nedeni yaşlanmadır, ancak diğer faktörler de katarakt riskini artırabilir:

• Sigara kullanımı
• Güneş ışığına fazla maruz kalmak
• Göze alınan darbeler
• Diyabet
• Yüksek miktarda alkol tüketimi
• Genetik faktörler
• Radyasyon tedavisi
• Daha önce geçirilmiş göz ameliyatları
• Bazı ilaçlar (Steroidler, bazı romatizma ilaçları, bazı psikiyatri ilaçları)
• Kirli hava koşulları

Katarakt Tedavisi

Kataraktın en etkili tedavi yöntemi cerrahi girişimdir. Katarakta bağlı görme sorunları yaşam kalitenizi etkilemeye başladığında ameliyat gereklidir. Katarakt ameliyatı, lokal anestezi ile genellikle bir saatten kısa sürede tamamlanır. Ameliyat sırasında yapısal özelliğini kaybetmiş mercek çıkarılarak yerine yapay bir mercek yerleştirilir. İki tür katarakt ameliyatı vardır: Fakoemülsifikasyon ve ekstrakapsüler katarakt ameliyatı.

Ameliyat sonrası kaşıntı ve ağrı normaldir ve gözün tam iyileşmesi yaklaşık 8 haftayı bulur. Ameliyat sonrası dönemde enfeksiyon riskine karşı verilen damlaların düzenli kullanılması önemlidir. Katarakt ameliyatı sonrası görmede önemli bir düzelme olur, ancak bazı durumlarda ikinci bir müdahale gerekebilir.

Katarakt Ameliyatı Türleri ve Sonrası

En yaygın kullanılan ameliyat türü, FAKO katarakt ameliyatıdır. Bu operasyonda doktor gözde küçük bir kesi açar ve ultrason veya lazer vasıtasıyla işlevini yitirmiş merceği küçük parçalara ayırarak çıkarır. Yeni mercek gözünüze yerleştirilir ve dikiş atılmasına gerek kalmaz.

Bazı durumlarda göz merceği ultrason veya lazerle parçalanamayacak hale gelebilir. Böyle vakalarda doktor ekstrakapsüler katarakt ameliyatını tercih edebilir. Bu operasyonda gözünüze daha büyük bir kesi atılır ve göz merceği parçalara ayırmadan çıkarılır.

Katarakt Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ameliyat sonrası kaşıntı ve ağrı normaldir ve gözünüzün tam olarak iyileşmesi yaklaşık 8 haftayı bulur. Ameliyat sonrası dönemde enfeksiyon riskine karşı verilen damlaların düzenli kullanılması önemlidir. Katarakt ameliyatının ardından görmede önemli bir düzelme olur, ancak bazı durumlarda ikinci bir müdahale gerekebilir.

Katarakt ameliyatı sonrası dönemde dikkat edilmesi gerekenler:

• Aşırı aydınlık yerlerden kaçınmak
• Ağır kaldırmamak
• Göz üzerinde baskı yaratabilecek durumlardan kaçınmak
• Doktorun verdiği ilaçları düzenli kullanmak

Katarakt ameliyatı sonrası görmenizde önemli bir düzelme olacaktır, ancak yine de gözlük kullanma ihtiyacınız olabilir. İkincil katarakt olarak bilinen arka kapsül opaklaşması durumunda ise doktorunuz 5 dakika sürecek bir lazer müdahalesi ile bu sorunu giderebilir.

Katarakt, yaşam kalitesini etkileyen ciddi bir göz rahatsızlığıdır. Erken teşhis ve tedavi ile görme kaybı ve yaşam kalitesi üzerindeki olumsuz etkileri en aza indirilebilir. 40 yaşından sonra düzenli göz muayeneleri ile kataraktın erken fark edilmesi mümkündür.