“Dijital uyaran yoğunluğu, beynin çalışma düzenini bozuyor”

 MR, bilgisayarlı tomografi ve EFMR ölçümleri, dijital uyaranlara sıkça maruz kalan bireylerde belirli beyin bölgelerinde değişimler yaşandığını ortaya koyuyor.

“GERÇEK HAYAT UYUMU ZAYIFLIYOR”

Dijital Yaşam Enstitüsü Başkanı ve Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tuncay Dilci, beynin dijital uyaranlar karşısında doğal ritmini kaybettiğine dikkat çekerek, “Beynimiz dijital uyaranlara maruz kaldıkça gerçek hayatla kurduğu uyum zayıflıyor. Bu durum işlem hacminde daralma ve tembelleşmeye yol açıyor” dedi. Dilci, hızlı beğeni ve onay mekanizmalarının zamanlama ve karar süreçlerinde sapmalara neden olduğunu, bunun da bilişsel yavaşlamayı artırdığını belirtti.

Bilimsel verilerin, dijital uyaran yoğunluğunun gri madde miktarında azalmaya yol açabildiğini gösterdiğini belirten Dilci, özellikle amigdala işlevlerindeki zayıflamanın duygusal kontrolü olumsuz etkilediğini söyledi. Bu durumun öfke patlamaları, agresif tutumlar, dikkat eksikliği ve odaklanma problemleri olarak günlük hayata yansıyabildiğini ifade etti.

“ÖDÜL SİSTEMİ BOZULUYOR, DOPAMİN DENGESİ DEĞİŞİYOR”

Prof. Dr. Dilci, dijital bağımlılığın beynin ödül sistemi üzerinde belirgin bir etki bıraktığını vurgulayarak şunları söyledi:
“Beynin sürekli beğeni ve onay peşinde koşması dopamin dengesini bozuyor. Bu dengesizlik stres ve kaygı düzeyinde artışa yol açıyor. MR ve bilgisayarlı tomografi taramalarında dijital uyaranlara maruz kalan beyinlerde davranışsal değişim döngüsüne işaret eden bulgulara rastlıyoruz.”

Dijital bağımlılık nedeniyle prefrontal kortekste işlevsel zayıflama görüldüğünü anlatan Dilci, bunun karar verme, erteleme eğilimi, dürtü kontrolü ve sosyal beceriler üzerinde olumsuz etkiler yarattığını aktardı.

“SOSYAL İLİŞKİLERDE VE GÜNLÜK HAYATTA GÖRÜNÜR ETKİLER”

Dijital bağımlılığın yalnızca zihinsel değil, davranışsal sonuçları olduğuna da dikkat çeken Dilci, empati düzeyinde azalmanın, iletişimde zayıflamanın ve saldırgan davranışlara yönelimin daha sık görüldüğünü söyledi.
Bağımlılığın, tütün ve alkol bağımlılığına benzer şekilde dopamin mekanizması üzerinden ilerlediğini hatırlatan Dilci, “Artık trafikte, ikili ilişkilerde, günlük iletişimde somut şekilde davranışsal kontrol kaybı görüyoruz. Dikkat eksikliği, odaklanma problemleri ve sürdürülebilir iletişim kuramama fiziksel olarak hissedilen sonuçlar hâline geldi” dedi.