Ankara'dan Kritik Hamle: Irak Petrol Hattı Anlaşması Neden İptal Edildi?

Türkiye, enerji diplomasisinde çığır açacak kritik bir adım attı. Resmi Gazete'de yayımlanan kararla, Irak ile 1973 yılında imzalanan ve günümüz koşullarına tamamen aykırı düşen petrol boru hattı anlaşması, 2026 Temmuz ayı itibarıyla resmen sona erecek. Ankara, bu kararı "kopuş" olarak değil, "yeni bir başlangıç" olarak niteliyor; enerji bağımsızlığı ve bölgesel liderlik hedefi doğrultusunda stratejik hamlelerini hızlandırıyor.

1970'LERİN ANLAŞMASI 2025 TÜRKİYESİ'NE YETMİYOR

Ankara'dan edinilen güvenilir bilgilere göre, Türkiye, artık çağın gerisinde kalan ve güncel ihtiyaçlara yanıt vermeyen bu köhne anlaşmanın yerine modern bir iş birliği modeli inşa etmeyi hedefliyor. Ülkemizin hızla gelişen enerji altyapısı, devasa yeni keşifleri ve ileriye dönük stratejik vizyonu, eski anlaşmanın revize edilmesini zorunlu kılıyordu. Bu adım, Türkiye'nin değişen jeopolitik konumuna ve enerji piyasasındaki yükselişine doğrudan uyum sağlıyor.

KERKÜK-CEYHAN HATTI: ORTAK MÜLKİYET Mİ BAĞIMSIZ EGEMENLİK Mİ?

Kerkük-Ceyhan boru hattı, uzun yıllar boyunca Irak petrolünü Türkiye üzerinden dünya piyasalarına taşıdı. Ancak mevcut anlaşmanın altyapıyı "ortak varlık" olarak tanımlaması ve bakım, onarım veya geliştirme çalışmalarını iki ülkenin ortak mutabakatına bağlaması, Türkiye için sürdürülemez bir durum oluşturdu. Enerji uzmanları, özellikle Irak topraklarındaki silahlı grupların ve yasa dışı yapıların boru hattına verdiği zararların Türkiye'nin enerji güvenliğini doğrudan tehdit ettiğini sık sık dile getiriyordu. Ankara, bu kısıtlayıcı maddelerden kurtulmak ve kendi topraklarındaki enerji hatları üzerinde tam egemenlik sağlamak istiyordu.

GABAR PETROLÜ İÇİN YENİ DÖNEM BAŞLIYOR

Türkiye'nin 2023 yılında Şırnak'taki Gabar Dağları'nda keşfettiği dev petrol rezervleri, bu tarihi kararın temelini oluşturuyor. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), burada yaklaşık 1 milyar varillik bir rezerv bulunduğunu açıklamış, günlük üretim ise 80 bin varili aşmıştı. Türkiye, bu stratejik yerli üretimi doğrudan Ceyhan Limanı'na bağlama vizyonuyla hareket ediyor. Ancak mevcut anlaşma, bu entegrasyona engel teşkil ediyor, Irak tarafındaki güvenlik zafiyetleri ise bu hayati planları riske atıyordu. Yeni dönemde Ankara, kendi topraklarındaki boru hattını tamamen kontrol etme ve dilediği gibi geliştirme iradesini yeni anlaşmalarla garanti altına almayı amaçlıyor.

IRAK İLE KAZAN-KAZAN ANLAYIŞIYLA YENİ BİR İŞ BİRLİĞİ

Türkiye, bu feshin bir kopuş değil, "yeni ve eşit temellere dayalı" kapsamlı bir iş birliği fırsatı olduğunu vurguluyor. Irak tarafına iletilen yeni taslak önerisi, sadece petrolü değil; doğalgaz, petrokimya ve elektrik alanlarında da geniş kapsamlı ortaklıkları içeriyor. Masada, gelecekte Basra'dan Türkiye'ye uzanabilecek yeni boru hattı projeleri de bulunuyor. Bu potansiyel yeni hat, kuzeydeki karmaşık yapıları ve istikrarsız bağlantıları bypass ederek, doğrudan Türkiye'nin enerji merkezlerine entegre olacak.

ENERJİDE EGEMENLİK VAZGEÇİLMEZ BİR İLKE

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar'ın daha önce de altını çizdiği gibi, Türkiye kendi altyapısını güçlendirirken, dost ve komşu ülkelerle karşılıklı çıkar temelinde yeni ortaklıklar kurmaya hazır. Türkiye artık 1970'lerin şartlarına göre değil, kendi yerli üretimiyle, sağlam altyapısıyla ve bölgesel liderliğiyle hareket ediyor. Kerkük-Ceyhan hattında yeni bir dönem başlıyor; bu dönem Türkiye'nin egemenliğini, güvenliğini ve enerji bağımsızlığını önceleyen, kararlı bir anlayışla şekilleniyor.