YAZSANBİR’de Mevlâna Söyleşisi düzenlendi

YAZSANBİR’in edebiyat ve kültür sohbetleri kapsamında 27 Aralık 2025 tarihinde gerçekleştirilen programda konuşan Eğitimci-Yazar Murat Soyak, Mevlâna Celaleddin-i Rûmî’nin modern Türk edebiyatında farklı dönem ve anlayışlar içinde yeniden yorumlandığını anlattı. Mevlâna’nın yalnızca tarihî bir şahsiyet olarak değil, edebiyat ve düşünce dünyasında süreklilik sağlayan güçlü bir kaynak olduğunu belirten Soyak, bu etkinin şiirden romana uzanan geniş bir alana yayıldığını ifade etti.

“MEVLÂNA, ŞİİRDE FARKLI KİMLİKLERLE KARŞIMIZA ÇIKIYOR”

Söyleşinin ilk bölümünde Mevlâna’nın Türk şiirindeki yansımaları ele alındı. Murat Soyak, klasik şiirden Cumhuriyet dönemi ve sonrasına uzanan süreçte Mevlâna’nın farklı biçimlerde edebî metinlerde yer aldığını belirterek, “Mevlâna kimi zaman bir mürşit, kimi zaman sembolik bir figür, kimi zaman da düşünceleri sorgulanan bir isim olarak şiirde karşımıza çıkıyor” dedi.

Neyzen Tevfik’ten Yahya Kemal’e, Nazım Hikmet’ten Attila İlhan’a, Arif Nihat Asya’dan Asaf Halet Çelebi’ye, Sezai Karakoç’tan Hüsrev Hatemi’ye kadar birçok şairin eserlerinde Mevlâna ve Mevlevilik izlerinin görüldüğünü belirten Soyak, bu etkinin edebî metinler üzerinden somut biçimde takip edilebileceğini dile getirdi.

“ROMANLARDA MEVLÂNA VE ŞEMS BİRLİKTE KURGULANIYOR”

Programın ikinci bölümünde modern Türk romanında Mevlâna ve Mevlevilik konusu ele alındı. Soyak, romanlarda Mevlâna ve Şems’in çoğu zaman birlikte işlendiğini belirterek, bu anlatıların aşk, arayış, dönüşüm ve tasavvuf temaları etrafında şekillendiğini söyledi.

Nezihe Araz, Ahmet Ümit, Elif Şafak ve Sinan Yağmur gibi yazarların eserlerine değinen Soyak, “Her yazar, tarihî kaynaklardan beslenmekle birlikte Mevlâna ve Şems’i kendi estetik ve düşünsel dünyasına göre yeniden kurguluyor” ifadelerini kullandı.

Söyleşide Mesnevî’nin niteliğine de değinen Murat Soyak, Mesnevî’nin yalnızca edebî bir metin olarak değerlendirilmemesi gerektiğini belirtti. Soyak, eserin ilim ve hikmet merkezli bir ders ve sohbet kitabı niteliği taşıdığını, aşk, insan, vahdet ve hikmet kavramlarının modern Türk edebiyatında Mevlâna merkezli olarak yeniden yorumlandığını aktardı.

“MEVLÂNA ÇAĞLAR ÜSTÜ BİR REHBERDİR”

Programın sonunda Mevlâna’nın günümüz insanının anlam arayışına da cevap verdiğini ifade eden Murat Soyak, “Mevlâna yalnızca geçmişte kalmış bir tasavvuf büyüğü değil; düşüncesi ve diliyle bugün de insanlığa rehberlik eden çağlar üstü bir değerdir” değerlendirmesinde bulundu.

Söyleşi, Mevlâna’nın Türk edebiyatındaki etkisinin geçmişle sınırlı olmadığı, günümüzde de canlılığını koruyan evrensel bir miras olduğu vurgusuyla sona erdi.