Kırmızı et piyasasını belirleyecekken piyasaya uymak zorunda kaldı

Cumhuriyet Halk Partisi Niğde Milletvekili ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu üyesi Ömer Fethi Gürer, Et ve Süt Kurumu'nun Sayıştay Denetim Raporunda da belirtilen kurumun benimsediği kırmızı et piyasasındaki politikalarını eleştirdi.

Gürer: “Et ve Süt Kurumu'nun karkas kesim fiyatları üretici maliyetlerinin altında kaldı. Et ve Süt Kurumu piyasa fiyatlarını dengeleme görevini yerine getiremedi, et fiyatları uçtu” dedi. 

PİYASAYI DENGELEYEMEYİNCE ET FİYATLARI HIZLA ARTTI

Et ve Süt Kurumu'nun açıkladığı alım fiyatlarının üretici maliyetlerinin altında gerçekleştiği ve üreticilerin zararına yol açıldığı kurumun Sayıştay Denetim Raporuna yansıdığını belirten Gürer, "Et ve Süt Kurumu'nun açıkladığı alım fiyatlarının üretici maliyetleri ile uyumsuzluğu görülmektedir. Kurumun, büyükbaş hayvan karkas kesim fiyatlarını üretici maliyetlerinin altında belirlemesi, üreticilerin zarar etmesine ve hayvan varlığının azalmasına yol açmıştır. Ayrıca, 2022 yılında yoğun kesimler sonucunda hayvan varlığının düşmesi, piyasa fiyatlarının hızla yükselmesine neden oldu. Kurumun azalan hayvan varlığı nedeniyle fiyatları düşürme yönünde regülasyon görevini yerine getirememesi sonucu artan et fiyatları vatandaşın maddi açıdan ete erişimini zorlaştırdı." dedi.

HAYVAN SAYISI AZALDI

2020 yılında 18 milyon adet olan büyükbaş hayvan varlığı bu yıldan itibaren üretim maliyetinin altında kesim fiyatı açıklanması nedeniyle üreticiler zarardan kaçınmak için hayvancılık faaliyetlerini sonlandırdığı, yoğun kesim neticesinde 2022 yılı sonunda hayvan varlığı 16,8 milyon adete indiğinin Sayıştay raporuna da yansıdığını belirten Gürer, "Bu sebeple azalan arza bağlı olarak piyasa kesim fiyatları 2022 yılı ortalarından itibaren hızla yükselmiştir. Kurum, azalan hayvan varlığı nedeniyle fiyatları düşürme yönünde regülasyon görevini ifa için yeterli hayvan temin edememiştir. Nitekim 2018 yılında 271.539 baş, 2019 yılında 242.554 baş, 2020 yılında 27.253 baş, 2021 yılında 24.975 baş, 2022 yılında ise 44.902 baş sığır kesimi yapılmıştır. 2022 yılında kesimi yapılan sığırlardan 7.905 başı ise mevzuat gereği ESK'da kesilmesi zorunlu olan şartlı hayvanlardan oluşmaktadır. Son yıllarda Kurum tarafından yapılan kesim sayısının azalması neticesinde, Kurumun sözleşmeler yoluyla üstlendiği taahhütlerini yerine getirmek ve satış mağazalarında tüketicilerin taleplerini karşılamak amacıyla ihtiyaç duyduğu taze kırmızı eti bile mezbuh alım yoluyla temin etmesi, Kurumun piyasa fiyatını kabul etmek zorunda kaldığının göstergesidir. Ayrıca, 2022 yılı içinde yapılan normal kesimlerden 11.843 ton, şartlı kesimlerden ise 1.564 ton işlemeye hazır karkas et elde edilmişken, aynı yılda mezbuh şekilde piyasa fiyatlarından 8.250 ton karkas alımı yapıldığı görülmektedir." dedi.

TAAHÜTLERİNİ DAHİ YERİNE GETİREMEDİ, PİYASAYA UYDU

CHP Milletvekili Gürer, Et ve Süt Kurumunun yaptığı kesim sayısının azalması sonucu taahhütlerini dahi yerine getiremediğini, bu sebeple de taze kırmızı et ihtiyacını piyasa fiyatlarından karşılamak zorunda kaldığını belirtti ve "Et ve Süt Kurumu piyasayı belirleyici veya dengeleyici rol oynaması gerekirken piyasanın şartlarını uymak zorunda kaldı. Bu durum anlaşılabilir bir durum değil” diyerek tepki gösterdi

ÜRETİCİ MALİYETLERİ GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMALI

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, "Kurumun Sayıştay raporunda da belirtildiği üzere Kurum, alım fiyatlarını belirlerken ham dana, yem, enerji ve işçilik gibi üretici maliyetlerini göz önünde bulundurmalıdır. Kurum tarafından piyasa fiyatları düzenli olarak takip edilmeli ve regülasyon görevi hızlı bir şekilde yerine getirmelidir. Piyasadaki dalgalanmalara anında müdahale edilerek üreticinin zarar etmesi de önlenmelidir" şeklinde konuştu.