Karnıyarık Otu Nedir, Nasıl Kullanılır, Faydaları

⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠Başta Hindistan olmak üzere dünyanın birçok yerinde yetişen karnıyarık otu, Plantago ovata adı verilen çalı benzeri bir bitkiden oluşur. Karnıyarık otu tozu, Plantago ovata bitkisinin kabuklarından elde edilen bir tozdur. Kabuk, karnıyarık otu tohumunu kaplayan dış tabakadır.
Karnıyarık otu, doğal ve suda çözünebilen bir çeşit liftir. Bu lif kaynağı dünyada “psyllium” adıyla da bilinir. Psyllium bir prebiyotik olarak sağlıklı probiyotiklerin bağırsakta büyümesini sağlar. Karnıyarık otu, nemlendirildiğinde jel hâlini alır ve pek çok faydası vardır. Karnıyarık otu bazı gıdalarda, besin takviyelerinde ve müshillerde aktif bileşen olarak kullanılır.

Karnıyarık Otu Faydaları
Karnıyarık otu tozunun birçok faydası bulunur. Bu faydalardan bazılarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Zengin bir lif kaynağı olması sebebiyle bağırsak sağlığı için ve bazı tıbbi amaçlarla kullanılır. Karnıyarık otu, bir çeşit lif takviyesidir ve müshil ilaçlarında bulunur. Dışkının sindirim sisteminde kolayca hareket etmesini sağlayan bağırsak hareketlerini destekler. Kabızlık problemi yaşayan bireyler için karnıyarık otu etkili bir çözüm olabilir. Karnıyarık otunun lifli yapısı genellikle parçalanmadan ve sindirilmeden sindirim sisteminden geçer. Bağırsakların daha fazla su tutmasına yardımcı olur ve yiyeceklere bağlanarak bağırsaklardan daha fazla sıvı emilimini sağlar. Böylece daha yumuşak dışkı oluşturarak kabızlığın giderilmesine yardımcı olur. Kabızlığın sebep olduğu hemoroit ve fissür gibi rahatsızlıkların da önüne geçebilir. Kabızlık için karnıyarık otu kullanımının etkisi; bol su içerek, daha fazla lifli gıdalar tüketerek, günlük rutinde daha fazla hareket ederek güçlendirilebilir.
Karnıyarık otu, kabızlığın yanı sıra ishal üzerinde de etkilidir. Karnıyarık otu tozu ishalin şiddetinin azalmasına ve bağırsak hareketlerinin normalleşmesine yardımcı olur. Dışkıyı yumuşatabildiği gibi gevşek ve sıvı dışkıyı da sertleştirebilir. Karnıyarık otu üzerine yapılan araştırmalar, karnıyarık otu tozunun kronik ishal, laktuloz kaynaklı ishal ve Crohn hastalığı olan bireylerin semptomlarını yönetmelerine yardımcı olabildiğini göstermiştir. 
Bağırsak sağlığını iyileştirerek sağlıklı bir sindirim sistemini destekler, böylece sağlıklı bir bağışıklık sistemi oluşur. Bu sayede vücut enfeksiyonla daha iyi savaşabilir ve dolaylı yoldan vücuttaki enflamasyonun azalmasına yardımcı olabilir.
Yüksek kolesterol üzerinde de etkilidir. Yüksek kolesterolü (hiperlipidemi) olan bireylerin az yağlı ve düşük kolesterollü beslenme programlarına karnıyarık otu gibi çözünür bir lif eklemesi damar sertleşmesinin önlenmesine yardımcı olur. Günlük olarak 10 gram karnıyarık otunun kötü kolesterol seviyelerini önemli ölçüde düşürebildiği yapılan araştırmalar sonucunda görülmüştür.
Karnıyarık otunun gastrointestinal bir rahatsızlık olan irritabl bağırsak sendromu (IRL) üzerinde de etkili olduğuna dair çalışmalar mevcuttur. Bu çalışmalar sonucunda karnıyarık otunun dışkıyı yumuşattığı ve gazı azaltarak irritabl bağırsak sendromu semptomlarını iyileştirme konusunda güvenli ve etkili olduğu görülmüştür. 
Çözünebilir bir lif olma özelliği sayesinde tokluk hissi sağlar. Bu özelliğinden dolayı kilo vermeye yardımcı olarak obezitenin de önüne geçebilir.
Karnıyarık otuyla zenginleştirilmiş yüksek lifli gıdalar tüketmek kalp hastalığına yakalanma ihtimalinin düşmesine yardımcı olabilir. Bu alanda yapılan çalışmalar karnıyarık otu gibi suda çözünebilen ve lif açısından zengin besinlerden meydana gelen bir beslenme programının daha düşük trigliserid seviyeleri ve daha düşük kardiyovasküler hastalık riskiyle ilişkili olduğunu gösterir.
Diyabet üzerinde de olumlu etkileri olduğu görülmüştür. Bu çözünür lif, bağırsaklar tarafından glikoz emilimini azaltmaya yardımcı olur. Bu sayede tip 2 diyabet hastalarının kan şekeri seviyelerini yönetebilmelerine yardımcı olur. 
Karnıyarık Otu Zararları
Karnıyarık otunun yan etkileri genel olarak hafif seyreder. Şişkinlik ve gaz karnıyarık otunun en sık görülen yan etkileridir. Çok fazla tüketmek de bazı yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler şu şekilde sıralanabilir:

Gaz,
Şişkinlik,
Karın ağrısı,
Kramp.
Karnıyarık otu kullanımına bağlı olarak nadir de olsa bazı bireyler alerjik reaksiyon gösterebilir. Kullanımı herkes için uygun olmayacağından aşağıdaki bireyler olası komplikasyonlar nedeniyle karnıyarık otu kullanmaktan kaçınmalıdır:

Doktorları tarafından önerilmediği sürece çocuklar,
Karnıyarık otuna alerjisi olanlar,
Kolon veya rektum kanseri öyküsü olan bireyler,
Rektal kanaması olan hastalar,
Bağırsak tıkanıklığı geçirmiş olanlar veya bulunanlar,
Kalıtsal metabolik rahatsızlıkları olanlar.
Bu hastalıkların yanı sıra hamilelik durumu varsa veya hamilelik düşünülüyorsa, reçeteli ve reçetesiz herhangi bir ilaç kullanılıyorsa olası etkileşimlerin önüne geçmek için karnıyarık otu kullanmadan önce mutlaka doktora danışılmalıdır. Karnıyarık otu tozunun yan etkilerinden korunabilmek için yeterli miktarda su içmek ihmal edilmemelidir.

Karnıyarık otu tüketildikten sonra aşağıdaki yan etkiler görülürse mutlaka doktora danışılmalıdır. Bu yan etkiler şu şekilde sıralanabilir:

Kurdeşen veya döküntü,
Hırıltılı solunum, 
Nefes darlığı,
Aniden oluşan şiddetli ishal,
Mide bulantısı ve kusma,
Düzensiz kalp atışı,
Yüz, dudak, dil veya boğaz şişmesi.
Karnıyarık Otu Ne İşe Yarar?
Karnıyarık otunun zengin bir lif kaynağı olarak günlük beslenme programına eklenmesi bireye fayda sağlar. "Karnıyarık otu ne işe yarar?" sorusunun yanıtları şu şekilde verilebilir:

İlaç sektöründe bazı ilaçlarda ham madde olarak kullanılır.
Gıda sektöründe kıvam artırıcı ve bağlayıcı olarak kullanılır.
Takviye edici gıda olarak kullanılabilir.
Karnıyarık Otu Nasıl Kullanılır?
Karnıyarık otu kullanımı için genel bir kural yoktur. Ancak günlük tüketilmesi gereken miktarı aşmamak önemlidir. Günlük kullanımı için önerilen miktar 5-10 gramdır. Ek olarak karnıyarık otu kullanımında bol su içilmesi yan etkileri azaltmak için önem taşır.

Karnıyarık otu birçok farklı formda takviye olarak kullanılabilir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

Toz,
Kapsül, 
Tablet.
Karnıyarık Otu Tohumu Nasıl Kullanılır?
Karnıyarık otu tohumları öğütülerek toz hâline getirilip kullanılır. Düzenli şekilde bir bardak suyla beraber tüketilmelidir.

Karnıyarık Otu Tozu Nasıl Kullanılır?
Karnıyarık otu tozu tek seferde ve aşırı dozda tüketilmemelidir. Bu durum bağırsakların tıkanmasına ve semptomların kötüleşmesine neden olabilir. İlk kez kullanacak bireyler sabah saatlerinde günde bir kez bir tatlı kaşığı karnıyarık otu tozunu en az 200-250 mL su ile beraber tüketebilir. Bunun hemen ardından 200-250 mL su daha içilir. Karnıyarık otu tozu kullanılmaya başlandığı ilk günlerde tok hatta şişkin hissedilebilir. Bir hafta sonra vücut artan liflere alışmaya başlar.

Karnıyarık otu tozu kullanılmaya başlandıktan bir hafta sonra gün ortasında bir tatlı kaşığı daha kullanılabilir. Kullanımının ikinci haftasında bir çay kaşığı daha karnıyarık otu tozu eklenerek yatmadan önce içilebilir. Kabız olan ve kilo vermeye çalışan bireyler doktor kontrolünde günde üç kez karnıyarık otu tozu kullanabilir.

Karnıyarık Otu Tableti Nasıl Kullanılır? 
Karnıyarık otu takviye olarak tablet formunda bulunabilir. Takviye olarak kullanmadan önce dozaj ve kullanım tavsiyesi konusunda doktora veya yetkili bir sağlık görevlisine danışılması önemlidir.

Karnıyarık otu tabletleri çeşitli sebeplerle kullanılabilir. Bu sebeplerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

Kabızlığın tedavisi için,
Diyetlerde lif oranını artırmak amacıyla,
Başka bir rahatsızlığın tedavisine yardım amaçlı doktor tarafından verilmesi durumunda.
Karnıyarık otu tabletleri doktorun önerdiği şekilde ve dozda kullanılmalıdır. Karnıyarık otu kapsüllerinin en etkili kullanımı şu şekilde olabilir:

Yemeklerle birlikte veya aç karnına alınabilir.
Bir bardak suyla birlikte alınır.
Doktor aksini önermediği sürece bol miktarda kafeinsiz sıvı tüketilir.
Karnıyarık otu kapsülleri bütün olarak ve doz başına yalnızca bir kapsül olacak şekilde yutulur.
Karnıyarık Otu Tozu ile Ekmek Yapımı
Vegan bireyler süt, yumurta, bal, tereyağı gibi herhangi bir hayvansal gıdaya yer vermeyen bir diyet uygular. Ancak ekmek ve çeşitli hamur işlerinin yumurta kullanılmadan nasıl yapılabileceği merak konusudur. İşte bu sorunun cevabı karnıyarık otu tozudur. Karnıyarık otu tozu, yumurta yerine kullanılabilir ve glüten içermez. Hem vegan beslenen hem glüten tüketmeyen bireyler karnıyarık otu tozu kullanarak ekmeklerini yapabilir:

2 yemek kaşığı karnıyarık otu tozu ve 4,5 çay bardağı su bir kaba alınıp karıştırılır. Karıştırıldıkça jel kıvamına gelen karışım daha da kıvam alması için 15-20 dakika kadar dinlendirilir.
Ayrı bir kâsede 7 yemek kaşığı çiğ karabuğday unu, 6 yemek kaşığı nohut unu, 5 yemek kaşığı glütensiz yulaf unu, 1 paket kabartma tozu, yarım çay kaşığı karbonat ve 1 tatlı kaşığı tuz karıştırılır.
Kıvamı koyulaşan ve içinde karnıyarık otu tozu bulunan sıvı karışım un karışımına eklenir ve karışım homojen hâle gelene kadar yoğurulur.
Önceden ısıtılan 175 derece fırında 50-60 dakika pişirilir.