Jojoba Yağı Nedir? Faydaları ve Kullanımı

⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠Jojoba Yağı Nedir?
Bitkilerden elde edilen doğal yağlar, faydalı özellikleriyle hem birçok hastalığın tedavisinde kullanılır hem bakım ürünlerinin içeriğinde yer alır. Bu bitkisel yağlar arasında jojoba bitkisinden elde edilen ve yüzlerce yıllık bir geçmişe sahip olan jojoba yağı da yer alır. İlk olarak 1789 yılında Baja Kaliforniya'da yaşayan Kızılderililerin geleneksel tıbbi ürün olarak kullandıkları jojoba yağı, zengin içeriğiyle ve fonksiyonel özellikleriyle günümüzde de yaygın olarak kullanılmaya devam ediyor. Bu konu hakkında daha fazla bilgi edinmek ve "Jojoba yağının faydaları ve zararları nelerdir?" gibi merak edilen soruların yanıtlarını öğrenmek için içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
Bilimsel adı Simmondsia chinensis olan jojoba bitkisi Güneybatı ABD'ye, Baja Kaliforniya'ya ve Meksika'ya özgü odunsu, gri-yeşil bir çalıdır. Jojoba yağı da olgunlaştığı zaman büyük kahve çekirdeklerine benzeyen jojoba meyvesindeki tohumlardan elde edilir. Bu yağ genellikle soğuk pres yöntemiyle veya çeşitli kimyasallar kullanılarak çıkarılır.
Tohumların yaklaşık yarısı yağdan oluştuğu için çıkarılması nispeten kolaydır. Jojoba yağı kimyasal olarak %98 mumdur. Bu sebeple bilim insanları jojoba yağını bir yağdan ziyade sıvı mum olarak değerlendirir. Bu yağ genellikle altın veya açık sarı rengindedir. Donmayan bir yağ olan jojoba, ayrıca stabil ve saftır. 
Jojoba yağı çok az rafine isteyebilir veya hiç istemez. Uçmayan ve bozulmayan bir yağ türüdür. Bu yağ uzun zincirli dallanmış bir alkol grubundan ve yağ asitlerinden oluşur. Yüksek değerli yağ asitlerinden ve alkollerden oluşması, yüksek sıcaklıklara ve ultraviyole ışınlarına dayanması, kolayca oksidasyona uğramaması bu bitkisel yağın önemli özellikleri arasındadır.
Jojoba yağı;  jojoba mumu, serbest yağ asitleri, alkoller, steroller adı verilen moleküller, antioksidanlar ve yağda çözünen vitaminlerin karışımından oluşur. Yağın içeriğindeki vitaminlerin yaklaşık %79'u da E vitaminidir. 
Jojoba yağında bulunan vitamin ve mineraller şu şekilde sıralanabilir:

E vitamini,
B vitamini kompleksi,
İyot,
Bakır,
Çinko,
Krom.

Jojoba Yağının Faydaları Nelerdir?
Güçlü bir antioksidan kaynağı olan jojoba yağının cildi nemlendirmek ve bazı hastalıklarda görülen semptomları azaltmak gibi sağlık açısından birçok faydası bulunur. Jojoba yağının faydalarını şu şekilde detaylandırabiliriz:

Yaraların iyileşmesine yardımcı olabilir. 
Vücudu hastalıklara karşı koruyabilir.
Cilt sağlığının korunmasına destek olur.
Antioksidan görevi görür. 
Antifungal ve antiinflamatuvar özelliklere sahiptir. Bu yönüyle mantarların, siğillerin ve enfeksiyonların tedavisine yardımcı olur.
Antimikrobiyal özelliğiyle bazı enfeksiyonları etkili bir şekilde tedavi edebilir. 
Jojoba Yağı Nasıl Kullanılır?
Jojoba yağı pek çok alanda ve farklı şekillerde kullanılabilir. Bu bitkisel yağ genellikle;

Motorlarda ve makine parçalarını yağlamada balina yağına alternatif olarak,
Kâğıt kaplamada,
Oto ve yer cilasında,
Kokusuz ve akmayan mumlarda,
Tekstilde,
Çeşitli boyalarda,
Elektrik izolasyonunda,
Karbon kâğıdında kullanılır. 
Bu alanların yanı sıra jojoba yağı saç ve cilt bakımında da sıkça kullanılan bir üründür. Genellikle makyaj malzemelerine, losyonlara ya da saç ürünlerine eklenir. 
Jojoba yağı ayrıca;

Makyaj temizleyicisi,
Tırnak eti yağı,
Gece cilt bakım rutininde son adım,
Durulanmayan saç kremi olarak da kullanılabilir.
Jojoba Yağının Saça Faydaları
Jojoba yağının saça faydalarından bazıları şunlardır:

Jojoba yağı saç kremlerine eklendiğinde saç liflerini yumuşatabilir ve koruma sağlayabilir.
Düzleştirici ürünlerle beraber kullanıldığında saçtaki protein kaybını önleyebilir.
Durulanmayan bir saç kremi olarak kullanıldığında zayıf, kırılgan veya kuru saçları ve kırık saç uçlarını güçlendirebilir.
Saçları besler ve saçların daha sağlıklı bir şekilde uzamasını sağlayabilir.
Saçlardaki beyazlamayı geciktirebilir.
Saç derisini nemlendirerek kepek oluşumunu önleyebilir.
Jojoba Yağının Cilde Faydaları
Cilt bakımında sıkça tercih edilen jojoba yağının cilde sağladığı faydaları şu şekilde detaylandırabiliriz:
Cildi nemlendirebilir.

Sebuma benzediği için kuru cildi yumuşatabilir ve cildin nemli kalmasını sağlayabilir.
Cildin elastikiyetinin artmasına yardımcı olur.
Cilde daha parlak ve yumuşak bir görünüm sağlar.
Cildi derinlemesine besler.
Tek başına veya diğer cilt bakım ürünleriyle birlikte kullanıldığında da cildin nemlenmesi açısından faydalıdır.
Antibakteriyel özelliğiyle cildi daha sağlıklı tutar.

Salmonella, E. coli ve Candida gibi zararlı bakterileri ve mantarları ciltten uzak tutmaya yardımcı olabilir.
Enfeksiyon riskini azaltarak cilt sağlığını koruyabilir.
İçeriğindeki palmitik ve stearik asitler ciltte bakteri büyümesine engel olabilir.
Cildin daha sağlıklı ve temiz kalmasını sağlayabilir.
Antioksidan özelliğiyle cildi zararlı unsurlara karşı korur.

Toksinlere ve kirleticilere maruz kalmaktan kaynaklanan oksidatif stresi ve serbest radikal zararını önleyebilir.
Cildin sağlıklı kalmasını sağlayarak erken yaşlanma belirtilerini önleyebilir.
İyi dengelenmiş yağ üretimini sağlar.

Jojobo yağı komedojenik değildir. Bu nedenle gözenek tıkanıklığı ve sivilcelenme olasılığının azaltılmasına yardımcı olur.
Cildin sebumuna olan benzerliğiyle ciltte dengeli bir yağ üretimi sağlayabilir. Bu özelliğiyle akneye yatkın olanlar da dâhil olmak üzere hemen her cilt tipi için uygundur.
Gereken yerde doğru nemi sağlar. Bu dengeyle cildin fazla yağdan kurtulmasına yardımcı olabilir.
Hipoalerjenik özelliğiyle tahriş riski olmadan güvenli bir cilt bakımı sunar.

Hipoalerjenik olan jojobo yağı bu özelliğiyle alerjiye yatkın cilt tiplerinin kullanımına da uygundur.
Tahrişe neden olmadan cilt tarafından kolayca emilebilir.
Rahatlatıcı bir etki sağlar. 
Kolajen sentezini teşvik edebilir.

İçeriğindeki E vitamini ve flavonoidler gibi antioksidanlar kolajen üretimine yardımcı olabilir.
Cildin sıkılığını ve esnekliğini iyileştirebilir.
İnce çizgileri, kırışıklıkları ve diğer yaşlanma belirtilerini azaltmaya yardımcı olur.
Antiinflamatuvar özellikleriyle cildi yeniler.

Zengin bileşenleriyle yaraların iyileşmesine yardımcı olabilir.
Antioksidan ve antiinflamatuvar etkisiyle kesiklerin, çiziklerin ve diğer cilt yaralanmalarının iyileşme sürecini de hızlandırabilir.
Besleyici ve nemlendirici özelliğiyle yara izine sahip olan cildin genel dokusunu ve tonunu iyileştirebilir.  
Cilt hastalıklarını yatıştırabilir.

İltihap giderici ve iyileştirici etkisiyle özellikle egzama ve sedef hastalığının hafifletilmesine ve yönetilebilmesine yardımcı olabilir.
Nem sağlama ve koruyucu bir cilt bariyeri oluşturma gibi etkisiyle genellikle kuru cilt tipine sahip bireylerde görülen iltihabı ve kaşıntıyı hafifletmeye destek olur.
Soğutucu özelliğiyle cildin rahatlamasını sağlar.

Serinletici ve iltihap önleyici özellikleriyle güneş yanığı semptomlarını hafifletip cildin iyileşmesine yardımcı olabilir.
Jojoba Yağının Yan Etkileri Nelerdir?
Jojoba yağı cilt için genellikle güvenli kabul edilse de kullanırken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Aksi takdirde jojoba yağının zararları ve birtakım yan etkileri olabilir. Bunlar şöyle sıralanabilir:

Nadiren de olsa bazı bireylerde kurdeşen ve kaşıntı gibi semptomları olan alerjik reaksiyonlar görülebilir. Bu sebeple kullanmadan önce ürünün cildin küçük bir bölgesinde test edilmesi önerilir.
Aşırı kullanım özelikle akneye meyilli ciltlerde cilt sorunlarının kötüleşmesine yol açabilir. Yağın yeterli miktarda kullanılması ve cilt ihtiyacının doğru belirlenmesi için bir doktora danışılması tavsiye edilir.
Özellikle yüksek konsantrasyonlarda kullanıldığında diğer cilt bakım bileşenleriyle veya ürünleriyle etkileşime girebilir. Bu nedenle cilt bakım rutinine jojoba yağı eklerken önce cildin tepkisini izlemek, gerekirse dermatoloğa danışmak önemlidir.
Jajoba yağını vücut sindiremez, bu nedenle tüketilmemesi gerekir. Jojoba yağının tüketilmesi dışkıda aşırı yağa, ishale ve birtakım mide sorunlarına yol açabilir. Bu rahatsızlıklar yaşandığında doktora başvurulması önerilir.