İZBAN işçileri neden greve çıktı? İşletmenin sahibi kim?

İzmir’in can damarı sayılan kent içi banliyö hattı İZBAN’da sendika ile yönetim arasında yaşanan anlaşmazlık, kenti felç eden bir greve dönüştü. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) ile İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ortak iştiraki olan İZBAN’da patlak veren iş bırakma eylemi, kentte toplu ulaşım sistemini adeta kilitleyerek işgücü sorunlarını tekrar gün yüzüne çıkardı.

İZBAN ÇALIŞANLARI NEDEN GREVE GİTTİ?

İZBAN’daki çalışanların iş bırakma eyleminin kökleri, süregelen toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin çıkmaza girmesine dayanıyor. Çalışanlar, özellikle son dönemde yaşanan yüksek enflasyonun hayat pahalılığını artırmasıyla, mevcut ücretlerinin yaşam standartlarını karşılamadığını vurguluyor. Bu bağlamda, daha adil bir ücret düzenlemesi ve sosyal hakların geliştirilmesi en temel talepleri arasında yer alıyor.

Öte yandan, fazla mesai ücretlerinin yeniden düzenlenmesi ve iş güvenliği standartlarının yükseltilmesi gibi konular da masadaki kritik başlıklar olarak öne çıkıyor. Sendika temsilcileri, çalışanların sadece insani koşullarda bir yaşam sürdürmelerini sağlayacak bir maaş talep ettiğini belirtirken, yönetim tarafı ise bütçe kısıtları ve maliyet baskılarını gerekçe gösteriyor. İki taraf arasındaki derinleşen fikir ayrılığı, grevi kaçınılmaz bir sonuca taşıdı. Dolayısıyla, İZBAN’daki bu eylem, sadece bir ücret anlaşmazlığı olarak görülmemeli; çalışanların emeklerinin karşılığını alma ve kurumsal alanda hak ettikleri değeri görme arzusu olarak yorumlanmalı.

İZBAN KİME AİT: KAMU VE YEREL YÖNETİM ORTAKLIĞI

İZBAN, kamu ve yerel yönetimin hibrit bir modeli olarak öne çıkıyor. Klasik bir devlet kurumu olmayan İZBAN, TCDD ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yüzde 50’şer hisseyle kurduğu bir anonim şirkettir. Bu benzersiz yapı, merkezi yönetimin demiryolu işletmeciliği alanındaki kapsamlı deneyimini, yerel yönetimin ise kent içi ulaşım vizyonuyla birleştiriyor.

İZBAN'ın bu çift başlı yapısı, onu ülkedeki diğer birçok raylı sistem işletmesinden ayırıyor. Ne tamamen devletin ne de sadece belediyenin kontrolünde olan bu model sayesinde, İzmir’in ulaşım altyapısı hem ulusal düzeydeki fonlardan besleniyor hem de yerel ihtiyaçlar ve dinamikler doğrultusunda geliştiriliyor.