Çocuklarda Büyüme Ağrısı

Bacaklarda görülen her ağrı, büyüme ağrılarına işaret etmiyor. Gün boyu yürürken ve hareket edildiğinde zorluk yaşarken, kızarıklık ve şişkinlik görülüyorsa; büyüme ağrısının dışında bir neden söz konusudur.

Büyüme Ağrısı Nedir?
Ebeveynler çocuklarının belli dönemlerinde sağlıkla ilgili şikayetlerine maruz kalıyorlar. Çocuklar, sıklıkla kemik ve uzuv ağrılarından şikayet ediyor. Özellikle 2-12 yaş dönemindeki çocuklarda ortaya çıkan bu ağrılar ‘büyüme ağrıları’ olarak tanımlanıyor. Ancak bacaklarda görülen her ağrı, büyüme ağrılarına işaret etmiyor. Gün boyu yürürken ve hareket edildiğinde zorluk yaşarken, kızarıklık ve şişkinlik görülüyorsa; büyüme ağrısının dışında bir neden söz konusudur ve mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.

Büyüme Nedir?
Doğduğumuzda küçük olan kemiklerimiz büyüme plağı veya epifiz plağı olarak tanımlanan bölgelerden uzayarak normal boyutlarına ulaşıyor. Kollarımız daha çok omuz ve el bileği bölgesinden, bacaklarımız ise ağırlıklı olarak diz bölgesinden uzuyor. Bu bölgelerde görülen ağrılar halk arasında genellikle büyüme ağrısı olarak düşünülüyor.

Büyüme Ağrısı Vücudun Hangi Bölgelerinde Görülür?
Büyüme ağrıları, daha çok dizin üst ve alt tarafındaki kısımlardaki kaslarda ortaya çıkıyor. 2-12 yaş arasında çocukları olan ebeveynlerin bu konuda dikkatli olmaları gerekiyor. Ağrılar daha çok, kemiğin büyüme hızından daha çok çevresindeki kas, tendon ve bağlar gibi yumuşak dokulardaki zorlanmalar ve gerilmeler sonrasında oluşan ödemden kaynaklanıyor.

Büyüme Ağrısı Hangi Yaşlarda Olur?
Büyüme ağrısı olarak adlandırılan ağrılar, kız ve erkek çocuklarda hemen hemen eşit oranda görülüyor. Büyüme ağrıları genellikle 12–13 yaşlarına kadar devam ediyor ve sonradan kayboluyor.

Büyüme Ağrıları Daha Çok Akşam Çıkıyor
Çocuklar genellikle gündüz yaptıkları aktiviteler sonrasında akşama doğru veya geceleri ağrıdan yakınıyor. Ancak, sabah olduğunda genellikle şikayetleri geçmiş oluyor. Bu ağrıların aşırı efor sonrasında da arttığı gözleniyor. Daha çok dizin üst ve alt tarafındaki kısımlarda bulunan kaslarda ortaya çıkan büyüme ağrılarının tedavisi için dinlenilebilir, masaj ya da basit ağrı kesicilerden yararlanılabilir. Bunlardan sonuç alınmıyor, gün boyu süren ağrı, şişlik, kızarıklık ve yürümede zorluk gibi sıkıntılar devam ediyorsa çocukların bir uzman tarafından değerlendirilmesi gerekiyor.

Bu Hastalıklar Büyüme Ağrılarıyla Karıştırılıyor!
Büyüme ağrılarının dışındaki ağrılar farklı hastalıklardan kaynaklanabilir. Büyüme ağrıları ile karıştırılan önemli hastalıklar şöyle sıralanabilir:

Büyüme ağrısının travmadan farkı: Çocukların düşme veya darbeye maruz kalması sonucu oluşan travmalarda, ağrı, şişlik, morluk, hassasiyet ve hareket kısıtlılığı gibi belirtilere görülüyor. Travmalarda, büyüme ağrılarından farklı olarak, bölgesel ağrı yaşanıyor ve beraberinde morluk ile şişlik görülüyor. Büyüme ağrılarında ise çocuklar daha çok her iki bacağındaki kasların üzerindeki ağrıdan şikayet ediyor. Ayrıca büyüme ağrıları sabah ortadan kalkıyor.

Enfeksiyon varsa: Erişkinlere göre çocuklarda daha sık görülen kemik ve eklem enfeksiyonlarında tablo büyüme ağrılarına göre çok daha şiddetli seyrediyor. Hem ağrı daha şiddetli yaşanıyor, hem de çocukların genel sağlık durumları kötüleşiyor. Enfeksiyonlarda, şiddetli ağrıya ateş, üşüme, titreme, şişlik, kızarıklık, lokal veya genel ısı artışı, hareket kısıtlılığı ve yürümede zorluk gibi belirtiler de ekleniyor. Ayrıca sistemik enfeksiyonlarda da yaygın olarak kemik ve eklem ağrıları görülebiliyor.

İyi veya kötü huylu tümör olabilir: Çocukluk çağında görülen iyi veya kötü huylu kemik tümörlerinin, uzun kemiklere ve özellikle de bacaklardaki uzun kemiklere daha fazla yerleştiği görülüyor. İyi huylu kemik tümörleri çocuğun gelişimiyle birlikte belirli bir büyüklüğe ulaşıyor. Ekleme yakın yerlere yerleşmiş tümörler ise kaslara ve tendonlara yaptığı baskı sonucu büyüme ağrılarına benzer ağrılar ortaya çıkarabiliyor. Ancak, iyi huylu kemik tümörlerinde ağrı hareket veya temasla ortaya çıkarken kötü huylu tümörlerde ağrı süreklilik arz ediyor.

Lösemiye dikkat!: Büyüme ağrılarıyla karıştırılabilen sorunlardan biri de kan hastalıkları ve lösemi. Kemiklerin de etkilendiği bu hastalıklarda hiç durmayan sürekli ağrı yaşanıyor. Kan hastalıkları arasında kanamanın durmamasıyla tanınan hemofilide tabloya şişlik ve morluk eşlik edebiliyor. Lösemide de çocuk sürekli ve dinlenmeyle geçmeyen ağrı yaşıyor.

Romatizmal hastalıklar da eklem ağrısı yapıyor: Büyüme ağrısıyla yine benzer olan başka hastalık da romatizmal hastalıklardır. Son yıllarda çocuklarda artış gösteren romatizmal hastalıklar yine sıklıkla eklemlerde ağrı ile ortaya çıkıyor. Çocuklardaki romatizmal ağrılar hem uzun sürüyor, hem de şiddetli yaşanıyor. Kas yorgunluğu, ateş ve ağız bölgesinde de aft görülmesi romatizmaya işaret ediyor.