Aspir Yağı Faydaları Nedir? Ne İşe Yarar ve Nasıl Kullanılır?

Çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan bu yağın faydalarını ve zararlarını bilmek daha etkili sonuçlar alınmasına yardımcı olabilir. Cilt ve saç bakımından yemeklere kadar geniş kullanım alanına sahip olan aspir yağı hakkında "Aspir nedir?" ve "Aspir yağı nasıl kullanılır?" gibi merak edilen soruların yanıtlarını içeriğimizde bulabilirsiniz.
Aspir bilimsel adıyla Carthamus tinctorius L, Asteraceae (papatyagiller) familyasının veya ayçiçeği familyasının üyesi olan bir bitki türüdür. Deve dikenine benzeyen bu bitkinin ana vatanı Çin, İran, Hindistan ve Mısır olarak bilinir. Ancak aspir Kuzey Amerika da dâhil olmak üzere dünyanın pek çok yerinde yetişebilir.
Aspir yağı, aspir bitkisinin tohumlarından elde edilir. Aspir tohumu yağının yüksek linoleik ve yüksek oleik olmak üzere iki çeşidi bulunur. Yüksek linoleik aspir yağı çoklu doymamış yağlar açısından zengindir. Piyasada daha yaygın bulunan yüksek oleik aspir yağı tekli doymamış yağ içerir. Bu yağın linoleik yağ asidi içeriği; soya fasulyesi, mısır, fıstık, pamuk tohumu ve zeytin gibi diğer yağ çeşitlerine göre daha yüksektir.

Aspir Yağı Ne İşe Yarar?
Aspir bitkisi, sarı ve kırmızı çiçeklerinden boya yapmak amacıyla yetiştirilmeye başlanan bir bitkidir. Un ve kuş yemi olarak da kullanılabilen bir bitki türüdür. Fakat günümüzde daha çok aspir yağı üretmek amacıyla yetiştirilir.
Omega 6 yağ asitleri açısından da oldukça zengin bir yağ olan aspir yağı, kozmetik ve ilaç endüstrisinde de sıklıkla kullanılır. Cilt enfeksiyonlarını ve kemik rahatsızlıklarını tedavi etmek amacıyla da kullanılabilen, faydalı bir yağdır. Aspir yağı ayrıca menopoz dönemlerinde östrojen hormonu eksikliğine bağlı kemik erimesinde önemli rol oynamasıyla da bilinir.
Aspir tohumu yağı yemek yapımında da kullanılabilir. Linoleik açıdan zengin olan aspir yağı margarinlerde ve salata soslarında bulunur. Oleik asitli aspir yağı da özellikle kızartma gibi yemeklerde kullanılır.

Aspir Yağı Nasıl Kullanılır? Aspir Yağının Kullanım Alanları
Aspir yağı pek çok farklı alanda kullanılabilen faydalı bir bitkisel yağdır. Aspir yağının bazı kullanım alanlarını ve kullanım şekillerini şu şekilde sıralayabiliriz:

Aspir yağı tohumlarından yemeklik yağ olarak da kullanılan aspir yağı elde edilir. Yemeklerde aspir yağı kullanmak kolestrol seviyesini kontrol etmeye yardımcı olabilir. Bu yağ iyi kolesterolü (HDL) olumsuz yönde etkilemeden kötü kolesterolü (LDL) düşürmede etkilidir. Aspir yağı zeytinyağı, tereyağı veya diğer yağlarla karıştırılarak yemeklerde de kullanılabilir. 
Tekli doymamış aspir yağı, çoklu doymamış aspir yağına göre daha yaygın bulunabilir. Tekli doymamış aspir yağı kızartma ve fırınlama yapmak için uygundur. Çoklu doymamış aspir yağıysa ısıtılmamalıdır. Bu nedenle daha çok salata soslarında tercih edilir.
Aspir çiçeğinden birtakım sindirim sistemi problemlerine fayda sağlayabilecek, tedavi amaçlı bir çay hazırlanabilir. 
Bir aspir yağı türü olan Liposyn, gastrointestinal sistemi atlayarak doğrudan damarlara uygulanan bir beslenme yöntemi olan toplam parenteral beslenme (TPN) yoluyla diyet yağı sağlamak için kullanılır. Bu beslenme yöntemi genellikle hastane ortamında, hastanın ağız yoluyla veya tüple beslenemediği durumlarda kullanılan bir yöntemdir.
Aspir yağının bazı formları geleneksel Çin tıbbında kan dolaşımını hızlandırmak amacıyla kullanılır.
Cildi nemlendiren ve yumuşatan etkiye sahip olduğundan cilt sağlığını korumak için de başvurulan ürünlerden biridir.
Aspir yağı, kan şekerinin dengelenmesini sağlamak için kullanılabilir. Diyabet tedavisine yardımcı olabilen sağlıklı bir yağdır.
Güçlü antiinflamatuvar özelliği sayesinde kronik inflamasyonun, otoimmün durumların, kalp hastalığı ve kanser gibi birçok farklı hastalığın tedavisinde kullanılabilir.
Aspir yağı kullanımı yetişkinlerde günlük 20-30 ml olmak üzere 8 haftaya kadar kullanılabilir. İlaç kullanan veya herhangi bir hastalıktan dolayı tedavi gören bireylerin bu yağı kullanmadan önce sağlık durumlarına uygun olup olmadığını öğrenmek için mutlaka bir doktora danışmaları önerilir.

Aspir Yağının Besin Değeri
Aspir yağı E vitamini açısından zengindir ancak bu yağın besin değeri düşüktür. 1 yemek kaşığı aspir yağının besin değerleri şu şekildedir;

124 kalori,
14 gram yağ,
0 gram protein,
0 gram karbonhidrat,
Günlük alınması gereken değerin %32'si kadar E vitamini.
Aspir yağı, oleik ve linoleik asitlerden oluşan bitkisel bir yağdır. Aspir yağının %90'ını bu doymamış yağlar oluştururken geri kalan %10'luk kısmını doymuş yağ asitleri olan palmitik asit ve stearik asit oluşturur. Aspir yağı; %6-8 palmitik asit, %2-3 stearik asit, %71-75 linoleik asit ve %16-20 oleik asit içeren bir yağdır.

Aspir Yağının Faydaları Nelerdir?
Aspir tohumu yağı faydaları şu şekilde sıralanabilir:

Aspir yağının içeriğinde bulunan linoleik asit, kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Kan basıncını düşürmeye ve kalbi uyarmaya yardımcı olabilecek kimyasallar içerir. 
Aspir yağı iltihapları azaltmaya ve gidermeye yardımcı bir üründür. İltihaplı bölgeye topikal olarak uygulandığında cildi sakinleştirir ve iltihapları giderebilir.
Kan pıhtılarını önlemeye ve kalp damarlarını genişletmeye yardımcı olabilir.
Aspir yağı kabızlık gibi birtakım sindirim problemlerinde müshil görevi görür ve bağırsakların temizlenmesini sağlar.
Antioksidan etkilere sahiptir. Bu yönüyle bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve vücudu serbest radikallere karşı korumaya yardımcı olabilir.
Yaraların iyileşmesine yardımcı olabilir.
Cilt bariyerinin onarılmasına yardımcı olabilir.
Eklem ve kas ağrılarını azaltmak için kullanılabilir.
Şiddetli âdet ağrılarını ve krampları azaltmaya yardımcı olabilir.
Artrit ağrısı ve rahatsızlığına iyi gelebilir.
Aspir yağı kan damarlarının kalınlaşmasını engelleyerek aterosklerozu (damar sertliği) önlemeye yardımcı olabilir.
Antiiskemik özelliklere sahip olan çoklu doymamış aspir yağı, tromboz ve iç kan pıhtısı riskini azaltmak ya da felci önlemek amacıyla kullanılabilir.
Vücuttaki kaşıntı hissini hafifletmek amacıyla kullanılabilir.
Aspir yağı saç derisi ve saçlar için oldukça faydalıdır. Bu yönüyle saçların daha sağlıklı ve bakımlı görünmesine yardımcı olabilir.
Aspir yağı vücutta terlemeyi teşvik etmek için kullanılabilir. Böylece atıkların ve toksinlerin terleme yoluyla dışarı atılmasını sağlayabilir.
Soğuk algınlığı, solunum yolu enfeksiyonları ve öksürük gibi sorunlarda balgam söktürücü özelliği bulunan aspir yağına başvurulabilir. Bu yağ solunum yolu hastalıklarında görülen semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir.
Düzenli kullanımda kas gelişimine destek olabilir.
Aspir Yağının Zararları Nelerdir?
Aspir yağı genellikle herhangi bir olumsuz reaksiyona yol açmadan tüketilebilen bir üründür. Ancak alerjik bünyeye sahip bireyler yağı tükettiklerinde veya ciltlerine sürdüklerinde birtakım alerjik reaksiyonlar meydana gelebilir. Herhangi bir tohuma karşı alerjisi olan bireylerin de bu yağı doktorlarına danışmadan kullanmamaları tavsiye edilir.

Alerjiler cildi, solunum yolunu, kalp atış hızını ve mideyi etkileyebilir. Aspir yağının diğer alerjilerle çapraz reaksiyona girmemesi için bu alerjenler cilt veya kan testi yaptırılarak belirlenebilir. Aspir yağı kullanımında birtakım yan etkilerin görülmesi durumunda mutlaka bir doktora danışılmalıdır.

Aspir yağı kullanımında görülebilecek bazı yan etkiler şu şekilde sıralanabilir:

Nefes darlığı,
Kurdeşen,
Hırıltılı solunum,
Mide krampları,
Kusma,
Dolaşım bozukluğu,
Zayıf nabız,
Tekrarlayan öksürük,
Konuşmayı ve nefes almayı engelleyecek kadar şişmiş dil,
Yutma güçlüğü ya da boğazda sıkışma,
Soluk ve mavi cilt rengi,
Baygınlık hissi,
Baş dönmesi,
Anafilaksi (alerjik şok).
Aspir yağı yüksek kalorili bir yağdır. Bu nedenle kullanımında aşırıya kaçılmaması gerekir. Aksi takdirde kilo alımına neden olabilir.

Aspir yağı kanın pıhtılaşması üzerinde de etkilidir. Bu nedenle bazı rahatsızlıklara sahip bireylerde kanamaya neden olabilen bir yağdır. Operasyon hazırlığında olan veya kan pıhtılaşması için herhangi bir ilaç kullanan hastaların aspir yağı kullanımı için doktorlarından onay almaları faydalı olur.

Nadiren de olsa çok fazla aspir yağı tüketimi karaciğer yetmezliğine zemin hazırlayabilir. Ancak sadece bu nedenle teşhis alan hasta sayısı oldukça azdır.

Aspir çiçeğinin hamilelik sürecinde tüketilmesi doğru ve güvenli olmayabilir. Bu alanda yapılan araştırmalar sınırlı olsa da bazı hayvan çalışmaları aspir çiçeğinin embriyoların bozulmasına yol açtığı yönünde sonuçlara ulaştı. Aspir tohumu yağını hamilelik boyunca ya da emzirme sürecinde kullanmak isteyen bireyler doğru ve ölçülü bir kullanım için doktorlarının önerileriyle hareket edebilirler.

Bazı bireyler aspir bitkisine karşı alerjik reaksiyon gösterebilir. Özellikle Asteraceae/Compositae ailesindeki ambrosia, papatya, kadife çiçeği gibi diğer bitkilere karşı alerjisi olan bireyler aspir bitkisine karşı da alerjik bir reaksiyon gösterebilir.

Aspir yağı, antikoagülan veya antidiyabetik ilaçlarla etkileşime girerek birtakım olumsuz sonuçlara neden olabilir. Bu nedenle düzenli ilaç kullananların aspir yağı kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışıp onay almaları önemlidir.