100 GÜNLÜK EKONOMİ YÖNETİMİNDE NELER GERÇEKLEŞTİRİLDİ?

Türkiye'nin ekonomi yönetimi, görevdeki ilk 100 gününü geride bıraktı. Bu dönemde bir dizi önemli adım atıldı ve ekonomik konularda önemli gelişmeler yaşandı. 

Bu süreçte “Ek Bütçe” Onaylandı. 6 Şubat tarihli depremlerin yol açtığı zararların giderilmesi amacıyla ek bütçe düzenlemesi hazırlandı ve TBMM'de kabul edildi. Toplamda 762 milyar lira harcanacak olan bu bütçe, afetzedelerin ihtiyaçlarını karşılamayı ve kamu altyapısının onarımını hedefliyor.

Maaşlarda gerçekleştirilen artışla, En düşük memur maaşı 22 bin 17 liraya yükseltildi, ayrıca emekli aylıklarına yüzde 25 zam yapıldı. Bu adımlar, "Milli Dayanışma Paketi" çerçevesinde depremin ekonomik etkilerini hafifletmeyi amaçlıyor.

Tasarruf tedbirleri ve mali denetimlerle kemer sıkma politikası uygulamaya geçti. Bu doğrultuda, kamu kurumlarına tasarruf genelgesi gönderildi ve tüm harcamaların gözden geçirilmesi talep edildi. Böylece, deprem kaynaklı maliyetler haricindeki harcamaların kontrol altına alınması hedefleniyor.

Faturasız ve vergisiz ile KDV tutarlarını yanlış kullanan işletme ve kişiler mercek altına alındı. Vergi kayıp ve kaçağı ile mücadele kapsamında, KDV oranlarını hatalı kullanan mükellefler yakından takip ediliyor. Kayıt dışı ekonominin önüne geçilmesi amaçlanıyor.

Asgari ücrette artış gerçekleştirildi. 2023 yılın ikinci altı ayında uygulanacak asgari ücret net 11 bin 402 lira olarak belirlendi. 

Ekonomi yönetimi, göreve hızlı bir başlangıç yaparak, ekonomik istikrarın ve afet sonrası toparlanmanın sağlanması için kararlı bir şekilde çalışmalarını sürdürüyor. Bu gelişmeler, Türkiye’nin gelecek yıllardaki ekonomik istikrarı konusunda önemli rol oynuyor.

Hükümetin üç yıllık ekonomik yol haritası niteliği taşıyan OVP, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından kamuoyuna açıklanırken, bu programla, üç yıllık makro ekonomik hedefler ve yapısal reform gündemi de belli oldu.

Hükümetin gündeminde şimdi de ekimde TBMM'ye sunulacak 2024 yılı merkezi yönetim bütçesi var. Bütçeye ilişkin hazırlıklar yoğun şekilde devam ediyor.

Ekonomi yönetimi, bir yandan da 12. Kalkınma Planı'nın hazırlıklarını sürdürürken, bu planın da gelecek ay TBMM'ye sunulması öngörülüyor.

ÖNEMLİ FİNANSAL KARARLARA İMZA ATILDI

Bu süreçte, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve BDDK başkanlıklarına da atamalar yapıldı. TCMB başkan yardımcıları da bir süre sonra yeniden belirlendi.

Finans piyasalarına ilişkin alınan kararlar kapsamında, tasarruf sahiplerinin, tasarruflarını Türk lirası cinsinden açtıkları mevduat ve katılım hesaplarında tutmalarını teşvik etmek ve liranın değerinin korunmasını özendirmek amacıyla kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarına sağlanan vergisel avantajlar yıl sonuna kadar devam edecek. Türk lirası mevduat hesaplarıyla yine lira cinsinden açılmış katılım hesaplarından elde edilen gelirlerle bazı menkul kıymetlere uygulanan indirimli tevkifat oranı uygulamasının süresi de 31 Aralık 2023'e kadar uzatıldı.

Depremler sonrasında afet bölgesi ilan edilen yerlerde işletmesi zarar gören esnaf ve sanatkarların Halk Bankası tarafından kullandırılan kredilerinin geri ödemeleri için 6 ay daha faizsiz erteleme imkânı getirildi.

Kredi garanti sistemi kapsamında KOBİ başına kullanılabilecek azami kredi garanti limitleri artırıldı.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ile 11 banka arasında imzalanan kredi protokolüyle ihracatçılara finansman imkanı sağlandı.

Hazine ve Maliye Bakanlığınca devreye alınan uygulamayla, işlenmemiş altın ithalatının cari açık üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması ve Türkiye'nin döviz rezervlerinin desteklenmesi için altın ithalatına kota getirildi. Söz konusu kotalar, Borsa İstanbul AŞ üyesi kıymetli madenler aracı kuruluşları tarafından gerçekleştirilen işlenmemiş altın ithalatı için geçerli olacak.

TCMB tarafında da Başkan Erkan'ın göreve başlamasıyla, sıkı para politika uygulamaları öne çıktı. Bu kapsamda, bankacılık sektörünün varlık ve yükümlülüklerinde Türk lirası tasarrufların ağırlıklarının artırılmasına yönelik uygulamalar hayata geçirildi. Merkez Bankasının, sadeleşme süreci ve kur korumalı mevduatın Türk lirası mevduata geçişine ilişkin kademeli adımlar öne çıktı.

Erkan döneminde toplanan ilk Para Politikası Kurulunda (PPK) politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı 650 baz puan artırarak yüzde 15'e çıkarıldı. Kurul, ikinci toplantısında da faiz oranını 250 baz puan artırarak yüzde 17,50'ye yükseltti. Faiz oranı, son toplantıda 750 baz puan artırıldı ve yüzde 25'e çıktı.

BDDK da finansal istikrarı destekleyici adımlar attı. Kurul kararıyla belirlenen kredi kartlarında taksitlendirme sürelerinin; hava yolları, seyahat acenteleri ve konaklama ile ilgili yurt dışına ilişkin harcamalarda uygulanmamasına ve söz konusu harcamalarda taksitlendirme yapılmamasına karar verildi. Kara kapsamında, sermaye yeterliliği standart oranlarının hesaplamasında; ihtiyaç kredilerinin, bireysel kredi kartlarının, tüketicilere kullandırılacak binek araç edinimi amaçlı taşıt kredileriyle taşıt teminatlı kredilerin ve tüketicilerle yapılacak finansal kiralama işlemlerinin risk ağırlıklarının artırılması kararlaştırıldı.

BDDK, konut kredilerinde ve konut teminatlı kredilerde uygulanacak kredi değer oranlarında değişikliğe gitti. Kurul kararına göre, ilk konut alımlarında kredi değer oranlarında bir değişiklik olmayacak, ikinci ve sonrası konut alımında ise tüketicinin kendisinin, eşinin veya 18 yaş altındaki çocuklarının en az bir konutunun bulunması halinde konut kredi değer oranı yüzde 75 daraltılacak.